Op zaterdag 24 september aanstaande is het weer zover; de jaarlijkse open dag van onze mooie zorgtuin! Wij nodigen jullie van harte uit in onze tuin waar we hard en liefdevol werken aan verbinding. Verbinding tussen mensen en tussen mens en natuur.
Wij hebben een veelbewogen jaar achter de rug. In het voorjaar werden twee teamleden ziek, zodat we alle zeilen moesten bijzetten. En dit hebben we gedaan! We hebben op alle fronten nieuwe mensen welkom mogen heten, in ons vaste team, in de trouwe kring van oproepkrachten, bij de vrijwilligers en bij onze deelnemers. Waarbij zorg en aandacht voor elkaar altijd de basis vormen waar de tuin op floreert. Zonder elkaar waren we nergens.
Onze bloei brengt ook steeds nieuwe klanten naar de winkel. Mensen zijn blij verrast ons assortiment inheemse planten te ontdekken en komen graag hun tuintegels ruilen tegen plantjes in het kader van de actie Steenbreek (tegelwippen) van Duurzaam Den Haag. Dat we zo kunnen bijdragen aan het vergroenen van de stad en het verspreiden van voedselplanten voor vlinders en bijen geeft zin aan ons werk. Wees welkom op onze open dag en maak kennis, ontdek, winkel en geniet van alles dat Mens en Tuin biedt.
Wat kunt u verwachten tijdens de open dag?
We bieden een divers programma voor jong en oud. Tussen 11.00 en 15.00 uur bent u welkom voor onder andere:
*Boekverkoop; De ontwikkeling van Mens en Tuin door Machteld S. Walland – oprichter van Mens en Tuin
*Werken met pastel
*Houtbranden
*Waarnemingswandeling door de Tuin (om 12.00 en om 13.30 uur)
*Rondleiding door de tuin (om 11.30 en om 13.00)
*Kidscorner met knutselen en schminken
*De Loterij
*Informatie over onze zorgtuin
*Verkoop van planten uit onze kwekerij en producten gemaakt door onze deelnemers
*Koffie, thee, huisgemaakt lekkers en een fijn gesprek
*Expositie van kunstzinnig werk gemaakt door onze deelnemersen nog veel meer
Natuur, uw moederlijk bestaan, ik draag het in mijn willend wezen en vuurkracht van mijn willen kan nu mijn geestkracht stalen, waaruit het zelfgevoel geboren wordt mijzelf in mij te dragen. – Rudolf Steiner, Antroposofische weekspreuken
Na een lange zomertijd, kondigt de herfst zich aan. De overgangstijd van zomer naar winter, van bloei naar afsterven, van licht naar donker, van warm naar koud. De bloemen raken uitgebloeid, bladeren worden geel en verdorren. Dieren gaan hamsteren en trekken zich terug voor hun winterslaap. De natuur begint zich duidelijk voor te bereiden op de winter. Zij wordt stil en komt tot rust.
Aartsengel Michael wordt gezien als brenger van de zonnekracht. Hij zorgt voor sterke gewassen en voor een goede oogst. Voor de mens is hij de helpende hand in strenge winters, hij geeft kracht om door de winter heen te komen. Het Michaelsfeest is dan ook het feest van de moed. Hij weegt het goed en het kwaad en strijdt met de negatieve krachten, de ‘draken die vuurspuwen’. Hij staat daarom meestal afgebeeld met zwaard en weegschaal en soms met een draak. Michael staat als symbool voor de omgang met balans tussen goed en kwaad, ook in onszelf. In voorchristelijke tijden werd in deze periode het oogstfeest of het begin van de herfst gevierd, waarin men net als op Michaelsdag de goden dankte voor de goede oogst.
Op een druilerige dag in de laatste week van september vierden wij het Michaelsfeest op Mens en Tuin. We vierden het als eerste in een reeks van herfstfeesten. Die dag stonden we met elkaar stil bij wat het leven ons geschonken heeft en wat we (misschien) achter ons willen laten. Na een verhaal over de oorsprong van dit feest, werden er vellen papier uitgedeeld met daarop een draak en een blanco deel. Op het blanco deel mocht ieder zijn eigen ‘draak’ tekenen of beschrijven. Iets wat je wilt overwinnen, een eigenschap die er juist meer mag zijn of die je graag achter je zou willen laten. Tijd voor iets nieuws? Alle draken zijn daarna in de vuurkorf beland en zijn daarmee symbolisch verslagen, zoals Michael zijn draak versloeg. Daar was moed voor nodig! Meteen warme drank en iets lekkers uit de oogstmand na afloop, zijn we nu écht onderdeel van deze mooie en bijzondere overgangstijd.
In de lente begint de natuur aan een nieuwe levenscyclus.
Zo gaan de bloesems aan de vrucht vooraf en levert de vrucht het zaad. Van
oudsher raakten in het voorjaar de voedselvoorraden op. Het groeiseizoen op de
akker begint weer om ons van vers eten te voorzien. Zaden ontkiemen en we zien
overal om ons heen groeikracht. Pasen wordt aan het begin van de lente gevierd.
Al in voorchristelijke tijden waren het ei en de haas lentesymbolen. De ronde
vorm van het ei verwijst naar de eeuwige cyclus van de natuur. Normaal
gesproken gaan we in de lente weer meer naar buiten. Onze levenskrachten
vloeien dan naar buiten en onze mensennatuur kan weer verschijnen. In deze tijd
van Corona is onze bewegingsvrijheid beperkt en de vanzelfsprekendheid om
lekker naar buiten te gaan is komen te vervallen. We zijn meer dan we gewend
zijn op onszelf en onze kleinste kring aangewezen.
Een haas leeft alleen en is daardoor onbeschermd en
kwetsbaar. Hazen zijn dan ook altijd waakzaam. Als hazen achtervolgd worden
door een roofdier, springen ze voor elkaar in het spoor. De achtervolgde haas
kan zo op adem komen. Ze tonen zich offerbereid en onzelfzuchtig. Zelf gaan ze
niet in de aanval, waardoor ze vanuit menselijk oogpunt zachtaardig en
vredelievend zijn. In deze tijd van Corona wordt een beroep gedaan op
haas-kwaliteiten. Hierdoor blijken op afstand nabijheid en saamhorigheid te
ontstaan.
Een kuikentje moet eerst door een harde schaal heenbreken
om ter aarde te komen. Een paashaantje van brooddeeg draagt vaak een buxustakje
bij zich. Dit verwijst naar de altijd groene steeds hoger rijzende palmboom. Al
in voorchristelijke tijd zag men de palm als symbool voor de zon, die vanaf de
lente steeds hoger en krachtiger aan de hemel staat. De haan kraait tijdens
zonsopkomst. De haan verbeeldt ons wakkere ik. Deze tijd van Corona vraagt een
extra mate van wakkerheid van ons. In sprookjes kraait de haan op momenten dat
de mens die op weg is, de goeie beslissing moet nemen. Momenteel wordt er van
ons gevraagd om thuis te blijven.
In het leven hebben we te maken met metamorfose en
transformatie. Vaak gaat dat gepaard met lijden. Een proces waarna we met
nieuwe mogelijkheden ‘geboren’ kunnen worden. Pasen gaat over lijden, sterven,
opstanding en opnieuw verrijzen. Met midwinter (kerst) begint de uitademing van
de aardeziel, die duurt tot en met midzomer (Sint Jan). Bij het begin van de
lente is die uitademing halverwege. Deze ademtocht kan sinds de gebeurtenis op
Golgotha gezien worden als afspiegeling van de opstanding. Hierin kan je als
mens ten alle tijden mee ademen. In een moment van chaos kan heel bewust ademen
helpen om weer tot rust te komen.
Als we te maken krijgen met tegenslag, verdriet, angst,
verlies en rouw kunnen we dat als een doodsbeleven ervaren. Het is dan mogelijk
om van binnen op zoek te gaan naar de zin hiervan en naar een manier om ermee
om te gaan. Als dat lukt, kan het voelen als een opstandingsmoment. Dit kunnen
we zien als een persoonlijk Golgotha. Uiteindelijk genereert het nieuwe
levenskracht.
Heb je weleens een tak van een eik, esdoorn of roos bekeken en ordening of impulsiviteit ontdekt in de stand van de takken of een kwaliteitssprong in het uiterlijk van de blaadjes? Door fenomenologisch een roos te ontleden, kwamen we erachter dat er veel meer achter een plant schuilgaat, dan je op het eerste gezicht waarneemt. En dat is eigenlijk met de weekspreuken of de zielekalender van Rudolf Steiner net zo. De weekspreuken zijn niet weg te denken bij Mens en Tuin, maar verdieping, handvatten en context was erg welkom voor de dagelijkse praktijk.
Met vier collega’s en de voorzitter van ons bestuur hebben we hier dan ook een scholingsdag over bijgewoond. We raakten verwikkeld in rozenblaadjes, lemniscaten, ritme en ademhaling. We stonden nog eens bewust stil bij het jaarritme en bij het verloop van de seizoenen. Hierin spelen processen van kou/warmte, donker/licht en leven/dood een essentiële rol. Ook de jaarfeesten zijn hier onlosmakelijk mee verbonden. De plantenwereld biedt een ingang door heel goed naar opbouw, naar vorm, naar kleur te kijken. De betekenis van de weekspreuken vind je door om je heen te kijken, na te gaan wat er gaande is in de natuur, door de ademhaling te volgen van de aarde en de kosmos. Maar ook door op te merken wat voor invloed dit heeft op jou als mens en hoe het jou van binnen beweegt. Net als planten, zijn de weekspreuken ook opgebouwd volgens een bepaalde structuur en samenhang. Ook is er contrast te vinden tussen spreuken. Daarbij ademen ze mee met wat er buiten gebeurt en ondertussen gebeurt dat ook in jezelf.
We zijn door deze dag gevoed en geïnspireerd om op een verdiepende manier met de weekspreuken aan het werk te gaan. Om ze te delen met onze deelnemers en vrijwilligers en er met elkaar over in gesprek te gaan. Ieder van ons kan er iets aan ervaren en zich er over verwonderen. Oftewel het is een ingang om ‘de landbouw te vermenselijken en mens te worden aan de landbouw.’
Midden in de zomer was de tuin nog een en al uitbundigheid en vol van groei en bloei. Nu nadert de herfst, zijn de dagen korter, de nachten weer lekker vochtig, glinsteren de bladeren ‘s ochtends van de dauw, rijpen gewassen af en begint de tuin weer op z’n retour te raken. Niet per se qua schoonheid, maar er is weer een beweging merkbaar terug de aarde in.
Toen ik op vakantie was, had ik aan een van onze vrijwilligers, die dienst deed als chef-oogst, gevraagd om de kolen nog tot het najaar te laten staan. Hij vond een aantal kolen echter zo groot en mooi dat hij besloot ze te snijden voor de keuken van restaurant Greens. Toen ik half augustus terug kwam op de tuin, kon ik hem alleen maar gelijk geven en afgelopen weken hebben we het gros van de prachtige rode, witte en savooiekolen geoogst, die inmiddels bij Greens in het vat zitten voor zuurkool. De radicchio’s bleven klein dit jaar en omdat ze op schieten stonden, moesten ze bijna allemaal tegelijk van het land. De chef van het restaurant besloot er kimchi van te maken.
Op 28 september wordt van oudsher een oogstfeest gevierd. Het luidt een tijd in van overvloed, waarin de wintervoorraden binnen gehaald worden en groente en fruit worden ingelegd en ingemaakt. Onze tuin is te klein om overvloed te leveren, het is meer een pronktuin realiseerde ik me laatst, maar de afgelopen weken werd veel van de oogst die uit de tuin kwam opgewaardeerd, doordat de chef van Greens het fermenteert of in zoetzuur inlegt. Inmiddels staat er een voorraad kleurrijk gevulde potten te shinen in het restaurant. De kracht van de zomer wordt zo geconserveerd en geconcentreerd om er in het najaar en in de winter van te kunnen eten.
Als mensen kunnen we er een voorbeeld aan nemen door in de Michaelstijd die aanbreekt onze eigen zomeroogst van binnen af te wegen en op basis van die voorraad initiatiefkracht genereren. Op 29 september vieren we het jaarfeest van Sint Michael. De aardeziel begon zich na Sint Jan weer uit de kosmos terug te trekken, deze zogenoemde inademing is nu halverwege. Rond deze tijd van het jaar is het de kunst om, nadat we tijdens de zomer uitbundig ‘buiten onszelf’ zijn geweest, weer naar binnen te keren, zonder dat we hierbij het lijntje met de kosmos hoeven te verliezen. Dit vraagt soms wat wilskracht en durf, want het kan makkelijk zijn om mee te varen op de uiterlijke zintuiglijke zomerse stroom. Het is immers soms maar de vraag wat we van binnen aantreffen, maar in onszelf kunnen we uiteindelijk het kompas vinden om tijdens de donkere, koude en minder kleurrijke maanden koers te houden, om onze gedachtes levendig te houden en ze ‘hart te geven’. Hierdoor kan ons handelen veranderen, omdat we ergens warm voor kunnen lopen, dingen vanuit de grond van ons hart kunnen doen. Michael is hierbij de veerman die op de levende stroom tussen aarde en kosmos beweegt en door stappen van de mens op dit vlak een brug bouwt tussen aarde en kosmos.
Maandag 24 juni was het Sint Jan. Johannes de Doper was de mens van de zomerzonnewende.
Op Mens en Tuin vieren we de jaarfeesten om vorm te geven aan het jaarritme. Ritme vinden we onder andere terug in onze ademhaling, dag en nacht, de dagen van de week en de maanden. Als je de aarde ziet als een levend wezen dan heeft de aarde ook levensritmen. Zo houden de jaargetijden verband met het in- en uitademen van de aarde. Met Sint Jan eindigt de uitademing van de aarde, die met kerst werd ingezet en begint de inademing, die met kerst weer eindigt.
In de winter is de aarde bij zichzelf en helemaal wakker. Ze slaapt in wanneer de lente overgaat in de zomer. Wanneer wij zelf slapen is ons lichaam als een tuin waarin het leven fris groeit en bloeit, zodat wij de volgende morgen weer hersteld zijn van de afbraakprocessen die zich overdag afspelen. Zo wordt in de zomer de aarde vernieuwd, nadat ze in de kosmos nieuwe vurige kracht heeft opgedaan.
Met de zomerzonnewende bereikt de natuur haar hoogtepunt. Je zou kunnen zeggen dat de aarde buiten zichzelf raakt en één is met de kosmos. In voor-Christelijke tijden dansten mensen om het vuur en raakten in een zonne-extase. Johannes de Doper kwam als mens overeen met die zomerse extase. Sint Jan is het feest van de zon die weer langzaam daalt, het is het feest van het licht dat langzaam weer afneemt. De klimmende zon doet groeien, geeft bloesem en de dalende zon doet rijpen en geeft vrucht.
De zon is drager en schenker van leven en het oerfenomeen van ritme. Het menselijk leven komt overeen met dat van de jaarcyclus, waarbij de zomerzonnewende staat voor het midden van ons leven om erna tot rijping te komen.
Je kunt betalen met iDEAL, middels bankoverschrijving of PayPal
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Doneer aan Mens en Tuin
Algemene informatie
Deze website gebruikt cookies om jouw ervaring op de website zo goed mogelijk te maken. Cookies worden gebruikt om je te herkennen als je deze website opnieuw bezoekt. Daarnaast worden gegevens uit de statistieken gebruikt om de website te verbeteren.
Noodzakelijke cookies
Noodzakelijke cookies zijn noodzakelijk om de website te laten werken.
Als je deze noodzakelijke cookies uitzet, kunnen we jouw cookievoorkeuren niet opslaan. Dat betekent dat je elke keer als je deze website bezoekt, je je voorkeuren opnieuw moet aangeven.
Cookies van derden
Deze website gebruikt Google Analytics om informatie te verzamelen zoals het aantal bezoekers op de website en de meest populaire pagina's. Het aanzetten van deze cookies zorgt ervoor dat wij de website kunnen verbeteren.
Zet eerst de noodzakelijke cookies aan zodat we je voorkeuren kunnen opslaan!
