dec 10, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Mens en Tuin in het park
Er breekt een zonnetje door. Ik struin de tuin af naar eetbare bloemen die zo laat in het seizoen nog
dapper bloeien. De keuken van Greens maak ik er blij mee. De wind blaast de laatste bladeren van de
bomen. De bedden op de tuin zijn bedekt met een herfsttapijt. Er staan nog wat goudsbloemen te
stralen. Ook vind ik een enkele bloemetje van het driekleurig viooltje en van komkommerkruid. Aan
de bloei van de Oost-Indische kers en de Afrikaantjes is door de eerste nachtvorst een einde
gekomen.
Ineens zoemt er een grote hommel om me heen. Het beestje strijkt neer op mijn paarsblauwe wollen
vest, kruipt zelfs even in het zakje en hopt langs de goudkleurige knopen. Ik ben verbaasd dat deze
hommel eind november nog een ronde vliegt. Is het een koningin die zich heeft volgegeten een veilig
plekje zoekt om te overwinteren?
Het voelt als een ontmoeting als een dier even zo dichtbij komt. Een paar weken terug waren een
vrijwilliger en een deelnemer in de regen op de tuin aan het werk. Het weer deerde ze niet, in
tegendeel. Plotseling kwam er een donzig roodborstje bij ze zitten. Het diertje vloog niet weg en
hupte onverstoord over de pas gewiede grond. In het voorjaar hadden we een nestje roodborstjes
achter ons huisje op de tuin. Zou het een jong vogeltje van die leg geweest zijn?
Foto’s en tekst door Mijke van Waesberge
dec 8, 2019 | Nieuws, Tuin
Al enkele jaren is ons duidelijk dat het tuinhuis uit zijn voegen barst. Op drukke dagen passen niet alle deelnemers, vrijwilligers en begeleiders in de koffiekamer. Het begon noodzakelijk te worden dat ons mooie tuinpaviljoen uitgebreid moest worden. Begin volgend jaar gaan we beginnen met de aanbouw van een serre achter het tuinhuis. Er komt dan ook een nieuwe en grotere keuken en een pad langs het huis waardoor die ook beter rolstoeltoegankelijk is. Daarnaast moest er wat gebeuren aan de toiletten in de loods. Die waren onvoldoende geschikt voor minder validen en ook al erg oud. Inmiddels hebben we een mooie uitgebreidere wc waar ook mensen in een rolstoel gebruik van kunnen maken.
Met deze nieuwe aanbouw wordt de tuin ook beter geschikt voor activiteiten naast de dagbesteding. Mens en Tuin is een prachtige locatie die wij graag meer beschikbaar willen maken voor onze directe omgeving. Vanaf volgend jaar is het tuinhuis buiten de uren van de dagbesteding te huur en gaan wij activiteiten organiseren voor de wijk. Hierover volgend jaar meer.
nov 7, 2019 | Moestuinwinkel, Tuin
De uitbundige zomer laten we los, de natuur trekt zicht terug, het wordt tijd om naar binnen te keren. De prachtige kleuren, de heerlijke geuren van nat gras, gevallen bladeren en regelmatige regen laten onze zintuigen voelen dat de herfst echt begonnen is. Met het oog op volgend voorjaar maken we de tuin winterklaar voor ons zelf, de insecten, vogels en andere bezoekers. De deelnemers verzamelen nu de zaden, knippen waar nodig de planten terug en harken het blad tijdig van het gras af. Er worden planten uitgestoken om te verplaatsten maar ook om stekken te maken en op te potten zodat u volgend jaar weer prachtige planten kunt uit kiezen in onze winkel.
Daarnaast gaan er ook nog wat bloembollen de grond in om de bijen te voeden in het vroege voorjaar. Op de website kunt u onze ‘laatste’ bloembollen bestellen. Of kom langs, combineer uw bezoek met een heerlijke herfstwandeling in onze prachtige tuin en neem nog een plantje mee voor in uw eigen paradijsje. Openingstijden:
Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 10 en 16 uur.
nov 7, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Mens en Tuin in het park, Tuin
Nu de herfst in volle gang is, staan er minder gewassen op de tuin. Typische gewassen van deze tijd zijn venkel, peen, prei, bleekselderij, knolselderij, boerenkool en palmkool. De tomatenplanten hebben we ivm een ziekte leeg moeten plukken. Van de vijf kilo onrijpe tomaten die eraf kwamen, heeft de chefkok van het restaurant salsa verde gemaakt. Bedden die vrij komen, zaaien we in met groenbemester. Dit doen we om de structuur van de grond te verbeteren, om de bodem bedekt de winter in te laten gaan en om stikstof uit de lucht te binden. Er blijken tevens een aantal groenbemesters eetbaar te zijn.
In samenspraak met de chef oogsten we ook een aantal kostelijke bloem-, boomblaadjes en (on)kruiden als berkenblaadjes, duizendblad, afrikaantjes, oi-kers, goudsbloem, vogelmuur en dovenetel. Zo leveren we deze weken nog steeds kleurrijke palletjes en in alle tinten groen gevulde kratjes aan het restaurant. We beleven er veel plezier aan om dit met z’n allen te oogsten. De tuin wordt zo optimaal benut. Toen ik laatst met de producten de keuken binnenkwam, werden de net opgemaakte borden direct door de chef afgemaakt met verse wikke en eetbare bloemetjes. Dat is pas Greens! En psssst… de chef gaat binnenkort zelfs bier brouwen met onze groenbemester boekweit.
Foto’s en tekst door Mijke van Waesberge
nov 7, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Zorg
Heb je weleens een tak van een eik, esdoorn of roos bekeken en ordening of impulsiviteit ontdekt in de stand van de takken of een kwaliteitssprong in het uiterlijk van de blaadjes? Door fenomenologisch een roos te ontleden, kwamen we erachter dat er veel meer achter een plant schuilgaat, dan je op het eerste gezicht waarneemt. En dat is eigenlijk met de weekspreuken of de zielekalender van Rudolf Steiner net zo. De weekspreuken zijn niet weg te denken bij Mens en Tuin, maar verdieping, handvatten en context was erg welkom voor de dagelijkse praktijk.
Met vier collega’s en de voorzitter van ons bestuur hebben we hier dan ook een scholingsdag over bijgewoond. We raakten verwikkeld in rozenblaadjes, lemniscaten, ritme en ademhaling. We stonden nog eens bewust stil bij het jaarritme en bij het verloop van de seizoenen. Hierin spelen processen van kou/warmte, donker/licht en leven/dood een essentiële rol. Ook de jaarfeesten zijn hier onlosmakelijk mee verbonden. De plantenwereld biedt een ingang door heel goed naar opbouw, naar vorm, naar kleur te kijken. De betekenis van de weekspreuken vind je door om je heen te kijken, na te gaan wat er gaande is in de natuur, door de ademhaling te volgen van de aarde en de kosmos. Maar ook door op te merken wat voor invloed dit heeft op jou als mens en hoe het jou van binnen beweegt. Net als planten, zijn de weekspreuken ook opgebouwd volgens een bepaalde structuur en samenhang. Ook is er contrast te vinden tussen spreuken. Daarbij ademen ze mee met wat er buiten gebeurt en ondertussen gebeurt dat ook in jezelf.
We zijn door deze dag gevoed en geïnspireerd om op een verdiepende manier met de weekspreuken aan het werk te gaan. Om ze te delen met onze deelnemers en vrijwilligers en er met elkaar over in gesprek te gaan. Ieder van ons kan er iets aan ervaren en zich er over verwonderen. Oftewel het is een ingang om ‘de landbouw te vermenselijken en mens te worden aan de landbouw.’
Tekst door Mijke van Waesberge
Jaap Gorter over de weekspreuken
sep 4, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Mens en Tuin in het park, Tuin
Midden in de zomer was de tuin nog een en al uitbundigheid en vol van groei en bloei. Nu nadert de herfst, zijn de dagen korter, de nachten weer lekker vochtig, glinsteren de bladeren ‘s ochtends van de dauw, rijpen gewassen af en begint de tuin weer op z’n retour te raken. Niet per se qua schoonheid, maar er is weer een beweging merkbaar terug de aarde in.
Toen ik op vakantie was, had ik aan een van onze vrijwilligers, die dienst deed als chef-oogst, gevraagd om de kolen nog tot het najaar te laten staan. Hij vond een aantal kolen echter zo groot en mooi dat hij besloot ze te snijden voor de keuken van restaurant Greens. Toen ik half augustus terug kwam op de tuin, kon ik hem alleen maar gelijk geven en afgelopen weken hebben we het gros van de prachtige rode, witte en savooiekolen geoogst, die inmiddels bij Greens in het vat zitten voor zuurkool. De radicchio’s bleven klein dit jaar en omdat ze op schieten stonden, moesten ze bijna allemaal tegelijk van het land. De chef van het restaurant besloot er kimchi van te maken.
Op 28 september wordt van oudsher een oogstfeest gevierd. Het luidt een tijd in van overvloed, waarin de wintervoorraden binnen gehaald worden en groente en fruit worden ingelegd en ingemaakt. Onze tuin is te klein om overvloed te leveren, het is meer een pronktuin realiseerde ik me laatst, maar de afgelopen weken werd veel van de oogst die uit de tuin kwam opgewaardeerd, doordat de chef van Greens het fermenteert of in zoetzuur inlegt. Inmiddels staat er een voorraad kleurrijk gevulde potten te shinen in het restaurant. De kracht van de zomer wordt zo geconserveerd en geconcentreerd om er in het najaar en in de winter van te kunnen eten.
Als mensen kunnen we er een voorbeeld aan nemen door in de Michaelstijd die aanbreekt onze eigen zomeroogst van binnen af te wegen en op basis van die voorraad initiatiefkracht genereren. Op 29 september vieren we het jaarfeest van Sint Michael. De aardeziel begon zich na Sint Jan weer uit de kosmos terug te trekken, deze zogenoemde inademing is nu halverwege. Rond deze tijd van het jaar is het de kunst om, nadat we tijdens de zomer uitbundig ‘buiten onszelf’ zijn geweest, weer naar binnen te keren, zonder dat we hierbij het lijntje met de kosmos hoeven te verliezen. Dit vraagt soms wat wilskracht en durf, want het kan makkelijk zijn om mee te varen op de uiterlijke zintuiglijke zomerse stroom. Het is immers soms maar de vraag wat we van binnen aantreffen, maar in onszelf kunnen we uiteindelijk het kompas vinden om tijdens de donkere, koude en minder kleurrijke maanden koers te houden, om onze gedachtes levendig te houden en ze ‘hart te geven’. Hierdoor kan ons handelen veranderen, omdat we ergens warm voor kunnen lopen, dingen vanuit de grond van ons hart kunnen doen. Michael is hierbij de veerman die op de levende stroom tussen aarde en kosmos beweegt en door stappen van de mens op dit vlak een brug bouwt tussen aarde en kosmos.
sep 4, 2019 | Nieuws, Vrijwilligers, werken bij Mens en Tuin, Zorg
Stichting Mens en Tuin heeft dit jaar weer een tevredenheidsonderzoek gehouden onder haar vrijwilligers. Elke vrijwilliger heeft een mail met de vragenlijst ontvangen met het verzoek deze in te vullen. Wij zijn trots op het resultaat, onze vrijwilligers geven hun werk op Mens en Tuin een 8,4!
Dat is een vooruitgang ten opzichte van 2016 toen het resultaat een 8,0 was (ook een prachtige uitslag natuurlijk). Natuurlijk zijn er aandachtspunten naar voren gekomen, waarin wij als team van Mens en Tuin rekening mee zullen houden in de toekomst. Zo willen we onder andere per dag een vast aanspreekpunt aanwijzen voor de vrijwilligers, een overzichtelijke klussenlijst samenstellen; waarin de werkzaamheden duidelijk worden vermeld én oog voor het sociale aspect. Naast het brede teamoverleg is bijvoorbeeld een jaarlijks uitje gezellig om elkaar beter te leren kennen en van elkaar te kunnen leren, zoals ook een workshop of uitleg over een specifiek onderwerp waardevol kan zijn. We zijn blij met alle vrijwilligers van Mens en Tuin, door hen kunnen we de tuin, de deelnemers en bezoekers laten stralen! Bekijk hier het verslag.
Deze zomer hebben wij ook onder de deelnemers een tevredenheidsonderzoek gehouden. De resultaten daarvan worden op dit moment nog verwerkt.
sep 4, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Moestuinwinkel, Tuin
Krokussen, narcissen, blauwe druifjes of wat dacht u van honingtulpjes, voorjaarsster, kievitsbloem en daslook? Het lijkt nog ver weg het voorjaar, maar vóór de eerste nachtvorst mogen deze prachtige voorjaarsbloeiers de grond al in.
Bij Mens en Tuin koop u -natuurlijk- chemievrije bloembollen. Maar waarom telen zonder chemicaliën? Niet alleen omdat ze heel erg mooi zijn en u een vrolijk voorjaarsgevoel zullen geven. Nee, de bloembollenteelt is namelijk een heel vervuilende tak in de landbouw. Er worden ontzettend veel bestrijdingsmiddelen gebruikt om insecten en schimmels tegen te gaan. Deze bestrijdingsmiddelen komen in het grondwater en in de lucht, slecht voor mens en dier. Bijen en hommels zijn zeer gevoelig voor deze bestrijdingsmiddelen wat zijn weerslag ook weer heeft op de vogeltjes en de egeltjes welke deze insecten graag eten.
Gelukkig zijn er dus ook biologische bloembollen waarmee u niet alleen uw tuin vrolijk maakt en “schoon” houdt maar vooral ook de bijen en de hommels voedt. Bij de eerste warmere zonnestralen ontwaken deze insecten uit hun winterslaap en gaan op zoek naar de bloeiende bloemen van het vroege voorjaar om hun voedselvoorraad weer aan te leggen. Biologische bloembollen zitten bomvol met goede kwaliteit stuifmeel, ze zijn er gek op!
Samen met de deelnemers zijn we volop bezig met de voorbereidingen, we maken prachtige bollenzakjes voor u en de insecten. De verkoop start op zaterdag 21 september 2019 tijdens onze open dag. Tot dan!
jul 3, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Mens en Tuin in het park, Nieuws, Tuin
‘Wat een rust’, ‘wat een vredelievende plek’ dat is wat bezoekers hardop zeggen te ervaren als ze over de tuin lopen en even op een bankje gaan zitten. Als we zelf aan het werk zijn, dan voelen we deze werking ook. Inmiddels heeft zich een vast clubje deelnemers verbonden aan de tuin en zijn er nog een aantal mensen die zich willen aansluiten. Daarnaast is er een vrijwilliger die een enorm ondersteunende functie heeft in de begeleiding en een vrijwilliger die bergen werk verzet en gaat helpen bij de aanleg van een nieuw beregeningssysteem onder leiding van een technisch onderlegde vrijwilliger van Mens en Tuin. Een keer in de maand komt er een clubje ‘antroposofische’ dames al doende genieten van de tuin. Kortom een fijne en passende bezetting.
Mei was een drukke maand met veel zaai- en plantwerk. Bedden moesten hiervoor leeggemaakt, bemest en klaargelegd worden. Gewasresten en groenbemesters van vorig seizoen gingen naar de composthoop. Vorig jaar lag de grond als een gespreid bedje voor ons klaar. Eind mei zijn we begonnen met het oogsten van de eerste sla. Vorig jaar op 30 mei opende de Burgemeester Greens en oogstte samen met mij de eerste sla. Dit jaar hadden we op 29 mei de eer dat Pauline Krikke samen met een afgevaardigde van het restaurant, Stichting Tuinen van Greens en de tuin (ik zelf) een Gulden Klinker kwam leggen. Wat zijn we trots!
De afgelopen weken hebben we snijbiet, peultjes, koolrabi’s, radijsjes, diverse kruiden en vele eetbare bloemen aan het restaurant geleverd. Binnenkort oogsten we de eerste gekleurde worteltjes, bietjes, kapucijners, tuinbonen en doperwten. De verschillende kolen zijn goed aan de groei en de aardappels staan in bloei. De tuin staat bijna vol. Een aantal eerste teelten maken alweer plek voor een tweede teelt. Er komen onder meer nog wat vruchtgewassen, wortelgewassen, peulvruchten en de late koolsoorten.
De tuin is zo anders dan vorig jaar: voller, rommeliger, rijker, weelderiger. De onkruiddruk is hoger. Vorig jaar begonnen we op schone opgebrachte grond en riep ik in de loop van het seizoen weleens voor de grap dat ik onkruid ging zaaien, om werkgelegenheid te creëren. Opmerkelijk dat onze penningmeester vandaag zei dat hij orde zag. Ik snap wel wat hij bedoelt, want alles wat we gezaaid en geplant hebben, staat keurig op rijtjes. Maar toch is het dat niet alleen, terwijl ik soms juist denk ‘wat een chaos’ omdat ik bloemen en kruiden die zichzelf hebben uitgezaaid, tussen de gewassen laat staan. Of ik laat een plantje dat ik niet ken, groeien om erachter te komen wat het is. Soortenrijkdom trekt nuttige insecten aan en stoot schadelijke insecten af. Ik probeer intensief en zo divers mogelijk te telen om naast opbrengst, voldoening, kleur en schoonheid ook voor beleving en verwondering te zorgen. Alle zintuigen mogen gevoed worden. Er is zo veel te zien, te ruiken, voelen en uiteindelijk in het restaurant te proeven. Zelf voel ik me elke dag weer bevoorrecht om op dit prachtige ‘lusthof’ te mogen werken.
Foto’s en tekst door Mijke van Waesberge
jun 26, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Moestuinwinkel
Steeds meer mensen weten Mens en Tuin te vinden voor onze mooie tuinplanten, kruiden en groenteplanten. Met de planten van Mens en Tuin bent u ervan verzekerd dat uw tuin een bijdrage levert aan de biodiversiteit van Den Haag.
Behalve tuinplanten kunt u bij ons ook een wormentoren of balkonton bestellen. De wormentoren is een bak die bestaat uit meerdere ringen. In de bovenste compostring stop je speciale compostwormen. De wormen voer je ongekookte groente- en fruitresten. Ook zijn de wormen gek op koffieprut. Elke laag sluit je af met een laagje gescheurd karton. Als de eerste compostring van het wormenhotel vol is zet je een lege ring bovenop en vul je die ring met afval en karton. De wormen kruipen door de gaten in de bodem naar het voedsel toe. Is de laatste ring vol, dan is de inhoud van de eerste ring gecomposteerd. Je leegt deze ring en zet hem weer bovenop om opnieuw te vullen. Het vocht tap je af via een kraantje. Je verdunt deze ‘wormenthee’ met water en geeft het aan je planten.
Bekijk deze video voor de uitleg van de wormentoren >
jun 26, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten
Maandag 24 juni was het Sint Jan. Johannes de Doper was de mens van de zomerzonnewende.
Op Mens en Tuin vieren we de jaarfeesten om vorm te geven aan het jaarritme. Ritme vinden we onder andere terug in onze ademhaling, dag en nacht, de dagen van de week en de maanden. Als je de aarde ziet als een levend wezen dan heeft de aarde ook levensritmen. Zo houden de jaargetijden verband met het in- en uitademen van de aarde. Met Sint Jan eindigt de uitademing van de aarde, die met kerst werd ingezet en begint de inademing, die met kerst weer eindigt.
In de winter is de aarde bij zichzelf en helemaal wakker. Ze slaapt in wanneer de lente overgaat in de zomer. Wanneer wij zelf slapen is ons lichaam als een tuin waarin het leven fris groeit en bloeit, zodat wij de volgende morgen weer hersteld zijn van de afbraakprocessen die zich overdag afspelen. Zo wordt in de zomer de aarde vernieuwd, nadat ze in de kosmos nieuwe vurige kracht heeft opgedaan.
Met de zomerzonnewende bereikt de natuur haar hoogtepunt. Je zou kunnen zeggen dat de aarde buiten zichzelf raakt en één is met de kosmos. In voor-Christelijke tijden dansten mensen om het vuur en raakten in een zonne-extase. Johannes de Doper kwam als mens overeen met die zomerse extase. Sint Jan is het feest van de zon die weer langzaam daalt, het is het feest van het licht dat langzaam weer afneemt. De klimmende zon doet groeien, geeft bloesem en de dalende zon doet rijpen en geeft vrucht.
De zon is drager en schenker van leven en het oerfenomeen van ritme. Het menselijk leven komt overeen met dat van de jaarcyclus, waarbij de zomerzonnewende staat voor het midden van ons leven om erna tot rijping te komen.
Geschreven door Mijke van Waesberge
jun 4, 2019 | Agenda, Biodynamisch tuinieren, Tentoonstelling, Zorg
Op vrijdag 28 juni om 14 uur is de feestelijke opening van onze zomerexpo. Op deze expositie zie je het kunstzinnige werk van de deelnemers. Die dag nemen wij ook afscheid van Joke Kaptein. Joke heeft 15 jaar lang deelnemers begeleidt bij het kunstzinnig werken op Mens en Tuin.
Veel deelnemers hebben onder haar begeleiding hun kunstzinnig talent kunnen ontwikkelen. Dit was altijd een samenspel van de eigen creativiteit en vaardigheid van de deelnemer en de begeleiding van Joke. Haar begeleiding was een delicate balans van geduld, voorzichtige aanmoediging, inspelen op ideeën, vormen, stijl, interesses van deelnemers; weten wanneer ze een deelnemer zijn gang kon laten gaan of juist moest ondersteunen.
De deelnemers werken al 15 jaar trouw met Joke en hebben door de jaren heen hun eigen stijl ontwikkeld. De kunstwerken die tentoongesteld worden zijn een overzicht van die 15 jaar en het belooft prachtig te worden.
Nog de hele zomer te bezoeken op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 14 tot 16 uur bij onze zorgtuin aan Hillenraadweg 35 in Den Haag.
apr 10, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Nieuws, Tuin
Tonny schonk een prachtige eendenkorf voor de vijver. In deze korf kan een eend veilig haar eieren uitbroeden.
Ook heeft vrijwilliger Tonnis de afgelopen weken een prachtig kapelletje gevlochten. Op deze plek gedenken wij jaarlijks tijdens Allerzielen geliefde overledenen.
apr 9, 2019 | Agenda, Nieuws, Tuin
Op de laatste vrijdag van april, 26 april, starten we weer met Vuur en Soep. Heerlijk buiten een vuur stoken, samen soep maken en gezellig met elkaar zijn. Neem gerust een instrument mee, vertel een mooie anekdote of klets gezellig met elkaar. We zijn weer samen met Vuur en Soep.
Meer info >
apr 9, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Moestuinwinkel, Nieuws, Tuin
Groenteplanten
We krijgen veel aanloop in de tuinwinkel, steeds meer mensen weten ons te vinden. Vorige week is een grote zending slaplantjes verzonden naar de schooltuinen in Den Haag, we hebben nog plantjes over: Batavia, Lollo Rossa, Lollo Bionda en groene kropsla.
Ook pootgoed hebben we op voorraad. Aardappels: de rode ‘Alouette’ en gele ‘Vitabella’. Beiden zijn zeer resistent tegen phytophtora. Daarnaast hebben we rode en gele pootui en sjalotten. Helaas was de knoflook al heel vroeg in het seizoen helemaal uitverkocht.
We zijn ook nog flink aan het zaaien. Dit jaar ook weer veel soorten tomaten, gele en zwarte kerstomaat, ronde tomaat en vleestomaat. Naast de tomaten hebben we dit jaar ook twee soorten aubergines. Vanaf de tweede week van mei hebben we een mooie voorraad groenteplanten en kruiden.
Slanke sleutelbloem – primula elatior
Al weken laat de slanke sleutelbloem te pronken met haar lichtgele bloemen in de spiraaltuin. Toen ik (Annette Versteege) deze foto nam was het nog kaal om haar heen maar daardoor kwam ze des te beter tot haar recht. De slanke sleutelbloem groeit in de bossen. Het is een echte (half)schaduw voorjaarsbloeier. Daar verwijst de naam van de primulasoorten ook naar. Primus = eerste. Elatior = hoog.
De primula elatior draagt haar bloemen op wat langere stelen. In het voorjaar als het bladerdak nog niet zo dicht is krijgt ze voldoende licht om te kunnen bloeien. Later als de bomen hun blad dragen gedijt ze goed in de schaduw tot ze ons in het voorjaar weer kan verblijden met haar bloemen. Als vroege bloeier levert ze nectar en is drachtplant voor wilde solitaire bijen. Drachtplanten.nl heeft de volgende bezoekers gezien op de slanke sleutelbloem: gewone sachembij, gehoornde metselbij en de tweekleurige zandbij. Ook hommels vliegen op de bloemen. De plant is vrij zeldzaam in Zuid-Limburg en in het oosten van het land. Ze heeft een iets kalkrijke, vochtige en matig voedselrijke omgeving nodig met lichte schaduw. Zoals bij ons in de spiraal en in de kruidentuin waar ze het prima naar haar zin heeft. Ze zaait zich daar dan ook plaatselijk licht uit. Niet storend. Wij zijn er blij mee! De jonge blaadjes en bloemen zijn eetbaar. Daarnaast heeft de primula geneeskrachtige eigenschappen. Ze helpt bij epilepsie, hoest en reumatiek (wikipedia).
apr 9, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Tuin
De lente is dit jaar vroeg begonnen. Veel eerder dan voorgaande jaren was er leven in de bodem te zien en ook het gras ging eerder groeien. De appels en peren zijn zelfs al bijna in bloei!
Op 21 maart hebben we het koemestpreparaat gesproeid over de tuin. Afgelopen najaar hebben we tijdens het Michaelsfeest koehoorns gevuld met mest. Deze hebben we begraven in de binnenste cirkel van de spiraaltuin. De hoorns hebben de hele winter in de bodem doorgebracht en daar de winterse rust en inademing van de natuur in zich opgenomen.
In die maanden ontstaat in de mest een gezonde bacteriecultuur, onze eigen probiotica. De mest werd vervolgens in regenwater gedynamiseerd door het een uur lang te roeren, zo hard dat er een mooie diepe kolk ontstaat en vervolgens de andere kant op, net zolang tot de mest goed door het water is opgenomen. Na het uur werd het verdeeld over emmers. Iedereen nam een emmer en kreeg een stukje tuin toegewezen om het preparaat over de bodem uit te sproeien. Natuurlijk vergaten we daarbij de potplanten niet en ook de zak met potgrond kreeg een douchebeurt.
Met dit preparaat zorgen we ervoor dat de wortels van kiemende zaden een goede, levende voedingsbodem vinden om zich optimaal in te kunnen ontwikkelen.
feb 13, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Fotoverslag, Mens en Tuin in het park, Nieuws, Tuin
Mens en Tuin in het Park in Westbroekpark had zijn eerste winter. Tussen de bietjes bleek een voederbiet te groeien. En niet zo’n kleintje ook. Echt van biodynamische kwaliteit. ‘Wat moeten we er nu mee’, dachten de medewerkers. En toen kwam het idee om deze mooie voederbiet te geven aan de koeien van de kinderboerderij aan het Waaigat in Scheveningen. Wat waren de koeien blij! Zo’n voederbiet met zo’n levenskracht; dat was wel heel bijzonder.
De gasten van restaurant Greens zullen binnenkort ook weer deze bijzondere levenskracht kunnen ervaren in de gerechten! Uiteraard niet met de voederbiet, maar wel met onze veelsoortige groenten en kruiden.
feb 13, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Nieuws, Tuin
We hebben Maria Lichtmis alweer gehad. Buiten zijn overal tekenen van de aankomende lente te bemerken. Krokussen, sneeuwklokjes en zelfs narcissen zijn al in bloei, evenals de kerstroos, die overigens in december al bloeide. De vogels zijn al druk in de weer. We hebben zelfs twee keer een groene specht gespot. In de sneeuw zagen we een eerste molshoop. Die viel goed op door de zwarte aarde. Toch is de tuin nog wel in winterrust. De bodem is bedekt en veel planten hebben hun tooi van vorig jaar nog op. Deze weken laten we dat nog even zo. Eind februari, begin maart gaan we opruimen. Altijd is het genieten om de tuin dan steeds groener en kleurrijker te zien worden.
feb 13, 2019 | Moestuinwinkel, Nieuws, Tuin
Kwekerij
We zijn druk bezig met de voorbereidingen van het nieuwe teeltseizoen. De tuinkas staat vol met trays en kratten met jong plantgoed en ook buiten staan er kratten onder het vliesdoek. Onze planten zijn vrijwel allemaal wintervast dus kunnen buiten staan. Alleen de combinatie vocht en vorst, een opeenvolging van vorstperioden, of vorst heel laat in het seizoen, kan problemen geven. De komende paar maanden zal er vooral aandacht gaan naar de groente- en kruidenplanten. Deze planten kweken we voor een deel zelf op. Daarnaast kopen we in bij Jongerius en Puur Aroma. Wil je groenteplanten bestellen in grotere hoeveelheden, neem dan voor eind februari contact op met Annette Versteege. Voor kleinere hoeveelheden kun je het beste langskomen in april en mei. Onze voorraad en assortiment zijn beperkt. Heb je bepaalde wensen, laat dit dan op tijd weten.
Winkel
Ook dit jaar richten we ons uiteraard op de biologische (moes)tuinder met zaden, pootgoed en aanverwante artikelen. Onze zaden komen van Bingenheimer Saatgut en de Bolster. Alle zaden van Bingenheimer zijn zaadvast en biodynamisch opgekweekt. De Bolster heeft ook zaden die alleen biologisch zijn. We kopen ons pootgoed in bij Bouma. Vorig jaar was daar minder vraag naar dus dit jaar kopen we beperkt in. Uiteraard verkopen we daarnaast altijd de potgrond, tuinaarde en bemesting van Biokultura. Er is voorraad. Een enkele keer kan het zijn dat we iets niet op voorraad hebben. Kom je speciaal ergens voor naar onze winkel, dan is het misschien handig van te voren even te bellen.
Veel van onze deelnemers werken in de winter graag binnen. De afgelopen weken waren we vooral bezig met het maken van pindaslingerkransen en vilten materialen zoals tasjes voor de laptop of tablet. Vrijwilliger en viltkunstenares Mira Payens heeft ook prachtige vilten spullen gemaakt (sjaals, tassen). Buiten hebben we de wilgen geknot en was het een enorme takkenzooi bij de entree. Met de grotere takken worden de bedden in de tuin opnieuw gevlochten. De kleine takken worden gebruikt voor ‘takkenkunst’ (een libelle van wilgentakken) en mandjes voor de bijenpakketten. Zoek je nog een mooi cadeau, dan weet je ons te vinden!
Natuurlijk is de winkel gewoon open (behalve op woensdag). Vanaf 21 maart gaat de winkel weer vol van start.
nov 29, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Fotoverslag, Mens en Tuin in het park, Tuin
Mijke van Mens en Tuin in het Park heeft steeds op een ander moment maar hetzelfde punt een foto van de tuin in Westbroekpark bij Greens gemaakt. Je ziet zo mooi het verloop van de seizoenen. Ook zie je de groei van de pompoenen, een oogst waar we heel trots op zijn, en de zonnebloem; het boegbeeld.
De zonnebloem hebben we niet gezaaid, maar is spontaan opgekomen en hebben we laten staan. We wisten dat het een zonnebloem was, maar niet dat deze zo ontzettend groot zou worden. Het is waarschijnlijk een nakomeling van één van de zonnebloemen die gezaaid zijn door vrijwilligers die gedurende een jaar vele woensdagmiddagen hard op het terrein gewerkt hebben om te helpen het gebruiksklaar te maken, voordat wij er begin april neerstreken. Dit werk is verricht onder de bezielende leiding van Anouk Winkler, bestuurslid van Mens en Tuin, waar we haar erg dankbaar voor zijn.
De zonnebloem groeide en groeide, ging bloeien, vormde nog meer bloemen en kreeg toen zaadjes die grotendeels door de parkietjes werden opgepeuzeld. We hebben altijd om de plant heen gewerkt, het werd een boegbeeld op de tuin, de aanblik maakte ons trots en blij, gaf ons vastigheid en koers. Nu herinnert het resterende geraamte ons aan het prille voorjaar, de stralende zomer, de rijke oogst, de vruchten van moeder aarde en onze arbeid, maar ook aan de vergankelijkheid en daarmee aan de cyclus van het leven. De tuin hebben we bedekt met bladeren om in winterrust te gaan. Volgend seizoen zal er een volgende generatie zonnebloemen ontkiemen. We kijken er naar uit, maar laten eerst de winter op ons inwerken.
Foto’s en tekst door Mijke van Waesberge
Foto pompoenen: Martijn Beekman
