De Sint is in het land, de R zit in de maand en de eerste kerstboom is al gespot. Onze vaste planten aan hun winterslaap begonnen in de kwekerij. Voor ons het teken om aan de slag te gaan. Zo is er plek voor feestelijk moois, getimmerd, gebrand, voor in huis of voor de vogels, kleine cadeautjes en versieringen beginnen zich al te verzamelen. Dit alles wordt aangevuld met de koolzaadwas kaarsen van werkplaats Amaranth en keramiek van werkplaats Het Vizier. Vanaf eind november zullen we ook weer beginnen aan de kerststukken en –kransen, zodat alles klaarstaat als de goedheiligman het land weer heeft verlaten.
Maar we mogen ook even aandacht hebben voor het afgelopen seizoen. Want wat een enorm assortiment stond de voorbije maanden! Door de drukte was het soms letterlijk even aanpoten om de winkel te kunnen blijven bevoorraden. Maar een uitdaging gaan wij bij Mens en Tuin niet zomaar uit de weg, al zorgden de koude nachten t/m mei voor wat vertraging. En dan waren er nog de slakken. Naaktslakken in dit geval, in alle kleuren, soorten en maten waren ze onder, op, in, tussen en aan onze plantjes te vinden. Uitdagingen zijn er om van te leren en onze kwekerij hebben we dan ook omgetoverd tot een schelpenstrand. Daar staan onze planten nu veilig tot het voorjaar aanbreekt. En ondertussen zorgt de tuin voor aanvulling in de vorm van zaden en stekken, die wij zorgvuldig verzamelen en verwerken.
Duurzaam Den Haag was met Operatie Steenbreek ook dit jaar weer trouwe samenwerkingspartners. Velen van jullie hebben de gele container naast ons hek vast wel eens opgemerkt. Mooi is ie niet, maar nuttig wel. Stenen uit de tuintjes van Haagse bewoners maakten plaats voor maar liefst ruim 3200 plantjes, gekweekt en verzorgd door onze deelnemers. Den Haag werd in oktober dan ook winnaar van de Gouden Schep in het NK Tegelwippen. We hebben als gemeente de meeste tegels omgeruild voor planten!
En nu op naar de tijd van lichtjes, liedjes en gezelligheid. Onze winkel is op onze reguliere tijden open, tot en met 24 december.
Tijdens de drukke dagen van de groenteteelt stond afgelopen voorjaar ineens Kitty op ons pleintje. Ze kwam ons vragen of we wilden meewerken aan de Pompoenchallenge – een wedstrijdje pompoenen kweken in Den Haag, georganiseerd door onze vrienden van Groene Matties. Mensen zouden dan bij ons een pompoenplantje kunnen ophalen, om op thuis op te kweken. In de herfst zou dan het Oogstfeest zijn, een moment om prijzen uit te delen en pompoenen voor de Voedselbank te verzamelen. Kitty gaf ons ook 2 zaden om zelf op te kweken, een Pindapompoen en een Giant. Deze zaadjes zijn met liefde gepoot, tot plantje opgekweekt en op een van onze composthopen geplant. Daar zijn de twee plantjes gestaag uitgegroeid tot een heus oerwoud van blad, met stiekem verstopte pompoenen.
Op 9 oktober verzamelden wij ons naar het Oogstfeest, en een feest was het! Acrobaten, een klimboom, muziek, lekkere hapjes en natuurlijk een hele hoop pompoenen. Wij namen twee kruiwagens vol mee, met daarin 8 Pindapompoenen en één Giant. Onze twee zaadjes, composthoop en toewijding bezorgden ons dan ook 2 prijzen. Behalve verbaasde blikken, oogsten we de eerste prijs met onze Giant. De pukkelige Pindapompoen bezorgde ons de tweede prijs als meest Unieke pompoen. Maar de grootste winst zat in de trots van onze deelnemers en vrijwilligers en het plezier op het geweldige Oogstfeest. Je vindt een uitgebreid verslag van de Groene Matties hier. En je bent ons misschien zelfs tegengekomen in het AD!
7 van onze Pindapompoenen zijn aan de voedselbank geschonken. De laatste Pinda en onze Giant zijn inmiddels in stukjes in de vriezer beland. De komende winter zijn we dus aardig voorzien als de behoefte aan pompoensoep zich voordoet. De zaden zijn gedroogd om komend jaar te delen.
Natuur, uw moederlijk bestaan, ik draag het in mijn willend wezen en vuurkracht van mijn willen kan nu mijn geestkracht stalen, waaruit het zelfgevoel geboren wordt mijzelf in mij te dragen. – Rudolf Steiner, Antroposofische weekspreuken
Na een lange zomertijd, kondigt de herfst zich aan. De overgangstijd van zomer naar winter, van bloei naar afsterven, van licht naar donker, van warm naar koud. De bloemen raken uitgebloeid, bladeren worden geel en verdorren. Dieren gaan hamsteren en trekken zich terug voor hun winterslaap. De natuur begint zich duidelijk voor te bereiden op de winter. Zij wordt stil en komt tot rust.
Aartsengel Michael wordt gezien als brenger van de zonnekracht. Hij zorgt voor sterke gewassen en voor een goede oogst. Voor de mens is hij de helpende hand in strenge winters, hij geeft kracht om door de winter heen te komen. Het Michaelsfeest is dan ook het feest van de moed. Hij weegt het goed en het kwaad en strijdt met de negatieve krachten, de ‘draken die vuurspuwen’. Hij staat daarom meestal afgebeeld met zwaard en weegschaal en soms met een draak. Michael staat als symbool voor de omgang met balans tussen goed en kwaad, ook in onszelf. In voorchristelijke tijden werd in deze periode het oogstfeest of het begin van de herfst gevierd, waarin men net als op Michaelsdag de goden dankte voor de goede oogst.
Op een druilerige dag in de laatste week van september vierden wij het Michaelsfeest op Mens en Tuin. We vierden het als eerste in een reeks van herfstfeesten. Die dag stonden we met elkaar stil bij wat het leven ons geschonken heeft en wat we (misschien) achter ons willen laten. Na een verhaal over de oorsprong van dit feest, werden er vellen papier uitgedeeld met daarop een draak en een blanco deel. Op het blanco deel mocht ieder zijn eigen ‘draak’ tekenen of beschrijven. Iets wat je wilt overwinnen, een eigenschap die er juist meer mag zijn of die je graag achter je zou willen laten. Tijd voor iets nieuws? Alle draken zijn daarna in de vuurkorf beland en zijn daarmee symbolisch verslagen, zoals Michael zijn draak versloeg. Daar was moed voor nodig! Meteen warme drank en iets lekkers uit de oogstmand na afloop, zijn we nu écht onderdeel van deze mooie en bijzondere overgangstijd.
Machteld S. Walland De ontwikkeling van Mens en Tuin
35 jaar nadat zij Mens en Tuin oprichtte, brengt Machteld S. Walland een boek uit; ‘De ontwikkeling van Mens en Tuin’. Tijdens onze Open Dag kwam zij het boek presenteren.
Na zeven jaren van eenzame voorbereiding, zoals ze schrijft in haar boek, volgde op 12 april 1986 de officiële opening met haar eerste 5 deelnemers. Het lange pad dat ze heeft bewandeld om zo ver te komen, de belevenissen welke ze onderweg meemaakte en de jaren daaropvolgend met haar deelnemers, de aarde, de planten en het dierenrijk worden op een gedreven en enthousiaste manier verteld. Een prachtig, inspirerend boek, zowel voor bekenden als onbekenden van Mens en Tuin met hart voor groen en zorg. Het boek is te koop in onze winkel aan de Hillenraadweg 35 en in de webshop. Voor ieder verkocht boek wordt door Machteld € 5,00 aan Mens en Tuin geschonken. Wij zijn haar voor deze schenking en voor het oprichten en ontwikkelen van onze bijzondere plek zeer dankbaar.
Stichting Mens en Tuin is sinds 1986 een zorgtuin van 2.000 m2 met een biodynamische kwekerij en een moestuinwinkel aan de Hillenraadweg in Den Haag. De stichting vindt haar inspiratie in de antroposofie.
Stichting Mens en Tuin in het Park is een zorgtuin en biodynamische moestuin bij restaurant Greens in het Westbroekpark in Den Haag. Dit project is in 2018 van start gegaan. Bij Mens en Tuin komen dagelijks ongeveer zestien tot twintig deelnemers voor dagbesteding. In het Westbroekpark zijn dat er nu vijf à zeven. Met de deelnemers wordt arbeidsmatig gewerkt in tuin en kwekerij. Deelnemers hebben elk een specifieke problematiek, een verstandelijke beperking of een psychiatrische ziektebeeld. Financiering komt uit Wlz, Wmo en PGB.
Het team bestaat uit een algemeen coördinator, een coördinerend begeleider (zorg), twee werkbegeleiders aan de Hillenraadweg en een werkbegeleider in het Westbroekpark. Een stevige groep enthousiaste vrijwilligers verricht tal van ondersteunende taken. Het team werkt vrij autonoom, het bestuur zorgt op de achtergrond voor begroting en beleid. Per direct is er een vacature voor invalkrachten m/v/ (flexibel aantal uren).
Ter vervanging bij ziekte, vakantie of in drukke periodes (bijvoorbeeld tijdens oogst) maken wij graag gebruik van invalkrachten om zo de zorg aan de deelnemers en het onderhoud van de tuinen te kunnen continueren.
Functie-eisen en vaardigheden: – Opleiding op mbo-niveau (kwalificatieniveau 3) in de zorg. – Kennis van en ervaring met de betreffende doelgroep en met groepsdynamiek. – Kennis van en affiniteit met de antroposofie en/of biologisch-dynamische landbouw (of ervaring op dat gebied) strekt tot aanbeveling. – Een invalkracht is ondersteunend aan de werkbegeleiders doch in staat zelfstandig te werken en pro-actief in het oppakken van taken en het begeleiden van deelnemers.
Voor de arbeidsvoorwaarden houden we de cao gehandicaptenzorg aan. Inlichtingen over het werk kunt u inwinnen bij de algemeen coördinator Eva Wiewel (070-3211937). Overige vragen kunt u richten aan het bestuur van Mens en Tuin via voorzitter@mensentuin.nl. Aan dat adres richt u ook uw sollicitatie tot 31 maart 2021.
Na de sneeuw, kwam de zon. Zwanen dansen een imposante paringsdans over de strijp, terwijl over de tuin de kleinere vogels als pimpelmezen, staartmezen, merels en lijsters elkaar het hof maken. Lees meer over onze tuinen in onze eerste nieuwsbrief van 2021.
Tuin
Langs het water worden de laatste wilgen geknot. Al weken wordt er gewerkt aan het repareren en vervangen van vlechtwerk rond de bedden van de wisselbouw. Winter was en is een mooie tijd voor onderhoudsklussen. We laven ons eraan zolang we niet met onze handen de aarde in kunnen. Een nieuw paadje hier, een oud pad verzorgen, wat kleine reparaties, gereedschappen verzorgen en waar nodig vervangen, plannen maken voor het nieuwe jaar. We bewegen met het ritme van de seizoenen. We zien ze om ons heen veranderen en verbinden ons door met elkaar de weekspreuk te lezen. Vaak praten we nog even na. Wat zien we in de tuin gebeuren, wat gebeurt er in jezelf dat je herkent in de spreuk, de natuur of de mensen om je heen?
De grond is nu nog koud en nat, maar we merken dat de lente eraan komt. Krokussen laten zich al van hun beste kant zien. De sneeuwklokjes in de spiraal zijn al uitgebloeid. Oude plantstengels knippen we af om ruimte te maken voor verse groei. We bewaren de stengels om komend seizoen te gebruiken bij het opbouwen van onze composthopen. Dankbaar wordt alles alvast een kleine stukjes geknipt, om straks als laagje in de grote compostlasagne te worden opgenomen.
Kwekerij
In de kwekerij zijn de eerste zaden gezaaid, de eerste kiemplantjes van de koudekiemers steken hun kopjes boven de grond. Er liggen warmtematten voor de koude nachten, om de vers gezaaide tomaten de eerste weken door te helpen. Voorzichtig zal er ook weer uit de tuin worden uitgestoken, gescheurd en opgepot. Met deelnemers en vrijwilligers zorgen we weer voor een mooi aanbod dit jaar. Een heel ander begin van het jaar dan 2020, nog altijd beperkt, maar gelukkig wel samen.
In en om onze kassen wijst alles op een nieuw, groeizaam jaar. Daar staan al een hoop planten klaar die we afgelopen jaar hebben opgekweekt. Deze hebben de winter rond de grote kas doorgebracht, gedeeltelijk onder doek om de zwaarste kou op te vangen. Met een mooi dekentje van sneeuw erover, wat hen goed beschermd heeft terwijl wij konden schaatsen. Nu is de tijd gekomen om ook in en rond de kas op te ruimen. We kijken wat de winter niet heeft doorstaan en maken de rest klaar voor de verkoop. Sommige plantjes kunnen doorgroeien naar een potmaat groter, om straks als stevige planten te wachten op een plek in een nieuwe tuin.
Park
Een maand geleden vierden we een week wintersport op de tuin. We maakten sneeuwpoppen, gooiden sneeuwballen, sponnen wol en zaten op ons terras in de stralende zon de sprookjesachtige aanblik van de tuin te aanschouwen. Voor de keuken oogstten we savooiekool onder de sneeuw vandaan. Het pak sneeuw bleek isolerend te werken: alle planten die nog op de tuin stonden, kwamen nagenoeg ongeschonden onder de rap weggesmolten witte wereld tevoorschijn.
Een halve week later zaaiden we diverse radijsjes, waaronder ‘ijskegeltjes’ en ‘duiveltjes’ in onze platte bakken. Door het zachte weer dat volgde, staken ze hun koppies al gauw boven de grond. Het aanschouwen van kiemkracht blijft een magisch fenomeen. Krap twee weken na de dooi stonden zes kleuren krokussen in volle glorie te bloeien. Bijtjes vonden er stuifmeel. De eerste regenboogpeentjes en uien zaaiden we in dampende aarde. Peulvruchten die wat kou kunnen hebben, zoals peultjes en tuinbonen, staan zich in opkweekbakken een weg naar boven te banen en breken. Warmteminnende gewassen met tot de verbeelding sprekende namen als ‘tigerella, ‘umami’ en ‘pi-jama’ zaaiden we volgens de zaaikalender op een ‘vruchtdag’. Deze kalender wordt veel gebruikt in de biodynamische landbouw, waardoor we ons laten inspireren. De potentiële tomaten en aubergines staan beschut in een door één van onze deelnemers geklust kweekkasje.
Met het voorjaar in zicht zijn we begonnen met het losmaken en klaarleggen van de grond voor de teelten van alweer het vierde seizoen in het Park. Het kolenvak maken we leeg om volgens de vruchtwisseling plek te maken voor de bladgewassen. Van de stammen van de verschillende soorten kolen plukten we nog een kist prachtig gekleurde blaadjes voor een aanstaand menu. De winter door snijden we een mix van decorerende blaadjes zoals veldsla, postelein, wikke, duizendblad, phacelia. Aardperen kunnen tegen vorst en werden onlangs met witte chocolade tot mousse geslagen voor een fantastisch takeaway-dessert. Daarin bleek het een verrassend goeie match te zijn met koffie. De schilletjes kregen een laagje karamel. De smaakvolle menu’s van restaurant Greens worden elke week met verve door de chef en het team gekookt, aan de thuisgast gebracht en gefilmd. Op You-Tube doet de chef voor hoe de gerechtjes mooi kunnen worden opgemaakt. Hopelijk mag de horeca gauw weer open! Voor ons is het hoe dan ook een feest om jaarrond een palet aan gewassen aan het restaurant te leveren.
De winkel aan de Hillenraadweg
Wat verheugden we ons er op: de buitenwinkel van Mens en Tuin is 8 maart jongstleden weer open gegaan! “Wel weer heel gezellig hè”, zei een deelneemster vorige week, terwijl ze een verdroogd blaadje met haar vingers uit de damastbloem knijpt om de plant klaar te maken voor de verkoop. En dat is zeker zo!
Daarnaast, laat de aarde zich ook niet tegenhouden, ze warmt langzaam op. De planten en stekken waar we vorig jaar zoveel liefde in hebben gestoken ontvouwen nu hun nieuwe blaadjes in de naderende lentezon. De eerste prachtige inheemse- en BD-planten zijn echt klaar voor de verkoop om jullie tuinen nog groener en mooier te maken. En niet alleen voor een mooiere tuin; de zorg voor de natuur, waaronder haar vlinders en bijen, is altijd onderdeel van ons gedachtegoed tijdens deze werkprocessen bij Mens en Tuin. Door de hulp van onze deelnemers en vrijwilligers dragen deze planten straks ook hun zorg voor de insecten en vogeltjes. Voor deze diertjes zijn ook prachtige insectenhotels gemaakt en de eerste vogelvoederhuisjes zijn bijna klaar. Daarnaast hangen er weer heel veel soorten biologische- en BD-groente- en bloemen zaden van De Bolster en Bingenheimer Saatgut te popelen om met u mee naar de tuin te gaan en buiten staan er de grote stapels met tuinaarde, potgrond en organische bemesting van Bio-Kultura klaar.
Via de webshop kunt u gemakkelijk de producten van Bio-Kultura bestellen en ophalen bij onze buitenwinkel op de Hillenraadweg.
Openingstijden
De buitenwinkel is open op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 10.00 tot 15.00 uur. U bent dan van harte welkom.
Er zijn i.v.m. de Corona maatregelen nog wel een paar regeltjes waar wij ons aan moeten houden:
Alleen de buitenwinkel is open
Een bezoekje aan onze tuin is helaas nog niet toegestaan ter bescherming van onze -in de tuin werkende- kwetsbare doelgroep
Wij verzoeken u vriendelijk om alleen te komen en met Pin te betalen
Het was feest was afgelopen 9 juli. Een beetje miezer of een
buitje deerde ons niet en wethouder Bert van Alphen is gelukkig ook niet van
suiker. We konden hem met open armen ontvangen. We hebben namelijk de Gulden
Klinker met de daarbij behorende waardebon in ontvangst mogen nemen! Als blijk
van waardering voor onze verbindende rol binnen de wijk. De Gulden Klinker is
een mooie tegel die verwerkt is ons entreepad. De ontvangen waardebon gaan we
inzetten voor toekomstige werkzaamheden.
De Gulden Klinker is bedoeld voor wie actie
onderneemt om de omgeving schoner, veiliger of prettiger te maken. Iedereen kan
meedoen, van buurtbewoner tot winkelier en van oudere tot scholier.
Zoals bekend is,
kun je bij Mens en Tuin terecht voor een wandeling door de tuin en voor het
kopen van planten of iets uit onze winkel. Daarnaast hebben we de afgelopen
jaren eens per maand ‘Vuur en Soep’ georganiseerd. Als wijkbewoner kun je je
hiervoor aanmelden. Het is een activiteit waar diversiteit samenkomt door de
bewoners bij elkaar te brengen, en waar een ieder iets voor de soep meeneemt.
Een ui, een wortel, kortom iets uit de koelkast of uit de eigen tuin, maar het
kan ook een broodje of iets lekkers zijn voor na de soep. Dit heeft de laatste
jaren al vele gezellige avonden opgeleverd. Helaas laat dit jaar ‘Vuur en Soep’
langer op zich wachten door de omstandigheden rond Covid-19, maar zo gauw het
kan, stoken we het vuur weer op.
In de toekomst willen we, gebruikmakend van de waardebon, ons tuinhuis uitbreiden. We hopen hiermee een ontmoetingsruimte te creëren, waar activiteiten kunnen worden gerealiseerd, waar we op kleine schaal horeca aanbieden voor de wijk en waar ingezet wordt participatie en zelfontwikkeling. Hiervoor wordt de Piëzo-methodiek gebruikt, een manier voor buurtbewoners om ervaring kunnen op te doen door middel van vrijwilligerswerk als activering of opstap naar werk. De Piëzo-methodiek heeft als doel gefaseerde participatie waarbij mensen zelf oplossingen vinden om zichzelf te kunnen ontwikkelen en deel te nemen aan de samenleving.
Voor nu zijn we vooral trots op hoeveel we tot nu toe hebben bereikt en de erkenning die we daarvoor hebben gekregen. Dus voor je de tuin oploopt, kijk eens naar beneden. Daar ligt hij, onze trots, verdiend door onze inzet in het verleden en klaar voor onze plannen voor de toekomst.
Hoera! Vandaag is onze nieuwe keuken geïnstalleerd. We zijn er heel blij mee. Deze zomer wordt ook de koffiekamer in het Tuinhuis uitgebreid. We hopen u dan te kunnen verwelkomen met een kopje koffie of thee op ons mooie terras.
In de lente begint de natuur aan een nieuwe levenscyclus.
Zo gaan de bloesems aan de vrucht vooraf en levert de vrucht het zaad. Van
oudsher raakten in het voorjaar de voedselvoorraden op. Het groeiseizoen op de
akker begint weer om ons van vers eten te voorzien. Zaden ontkiemen en we zien
overal om ons heen groeikracht. Pasen wordt aan het begin van de lente gevierd.
Al in voorchristelijke tijden waren het ei en de haas lentesymbolen. De ronde
vorm van het ei verwijst naar de eeuwige cyclus van de natuur. Normaal
gesproken gaan we in de lente weer meer naar buiten. Onze levenskrachten
vloeien dan naar buiten en onze mensennatuur kan weer verschijnen. In deze tijd
van Corona is onze bewegingsvrijheid beperkt en de vanzelfsprekendheid om
lekker naar buiten te gaan is komen te vervallen. We zijn meer dan we gewend
zijn op onszelf en onze kleinste kring aangewezen.
Een haas leeft alleen en is daardoor onbeschermd en
kwetsbaar. Hazen zijn dan ook altijd waakzaam. Als hazen achtervolgd worden
door een roofdier, springen ze voor elkaar in het spoor. De achtervolgde haas
kan zo op adem komen. Ze tonen zich offerbereid en onzelfzuchtig. Zelf gaan ze
niet in de aanval, waardoor ze vanuit menselijk oogpunt zachtaardig en
vredelievend zijn. In deze tijd van Corona wordt een beroep gedaan op
haas-kwaliteiten. Hierdoor blijken op afstand nabijheid en saamhorigheid te
ontstaan.
Een kuikentje moet eerst door een harde schaal heenbreken
om ter aarde te komen. Een paashaantje van brooddeeg draagt vaak een buxustakje
bij zich. Dit verwijst naar de altijd groene steeds hoger rijzende palmboom. Al
in voorchristelijke tijd zag men de palm als symbool voor de zon, die vanaf de
lente steeds hoger en krachtiger aan de hemel staat. De haan kraait tijdens
zonsopkomst. De haan verbeeldt ons wakkere ik. Deze tijd van Corona vraagt een
extra mate van wakkerheid van ons. In sprookjes kraait de haan op momenten dat
de mens die op weg is, de goeie beslissing moet nemen. Momenteel wordt er van
ons gevraagd om thuis te blijven.
In het leven hebben we te maken met metamorfose en
transformatie. Vaak gaat dat gepaard met lijden. Een proces waarna we met
nieuwe mogelijkheden ‘geboren’ kunnen worden. Pasen gaat over lijden, sterven,
opstanding en opnieuw verrijzen. Met midwinter (kerst) begint de uitademing van
de aardeziel, die duurt tot en met midzomer (Sint Jan). Bij het begin van de
lente is die uitademing halverwege. Deze ademtocht kan sinds de gebeurtenis op
Golgotha gezien worden als afspiegeling van de opstanding. Hierin kan je als
mens ten alle tijden mee ademen. In een moment van chaos kan heel bewust ademen
helpen om weer tot rust te komen.
Als we te maken krijgen met tegenslag, verdriet, angst,
verlies en rouw kunnen we dat als een doodsbeleven ervaren. Het is dan mogelijk
om van binnen op zoek te gaan naar de zin hiervan en naar een manier om ermee
om te gaan. Als dat lukt, kan het voelen als een opstandingsmoment. Dit kunnen
we zien als een persoonlijk Golgotha. Uiteindelijk genereert het nieuwe
levenskracht.
Vanuit de Tuinkwekerij Vóór de kerstvakantie zijn de eerste zaden gezaaid. De koudekiemers hebben de afgelopen weken liggen bibberen in de kas, al had het wat ons betreft wel wat kouder gemogen. Ondanks de milde temperaturen zijn er al de nodige baby’s te vinden. Zo laat de beemdkroon zich van zijn beste kant zien en komt de grote pimpernel al voorzichtig op. Hier en daar is ook het slangenkruid al voorzichtig boven de aarde uit aan het piepen. Dit jaar proberen we ook weer wat nieuwe zaden uit. Dit is een interessant proces van ontdekken wat werkt, wat opkomt en hoe je het beste kunt zaaien. Grassoorten staan bijvoorbeeld toch wat ongezellig als er maar één sprietje uit een bakje steekt. Op deze manier concluderen wij grinnikend dat het werken op de tuin en in de kwekerij een oneindig weg vol verrassingen is. Ondertussen is het alweer tijd om aan de voorjaarszaai te beginnen. Met de zaaikalender in de aanslag plannen we de eerste zaai van de groenteplanten voor Mens en Tuin en in het Park. Ook zaaien we voor de winkel en voor grote bestellingen. Daarnaast gaan we een aantal vaste planten zaaien voor komend seizoen. Soorten die we voor het eerst proberen, maar ook vaste gasten. Zaden als echinacea pallida, zeeuws knoopje, look-zonder-look en zwartpurperen scabiosa liggen klaar. We zouden ze de grond uit kijken als het kon.
Wilgen knotten In januari zijn we begonnen met het knotten van de wilgen. We hadden dit jaar hulp van de vader van Bianca, die samen met een aantal van onze deelnemers en vrijwilligers de wilgen te lijf is gegaan. Zoals ieder jaar knotten we de helft van de wilgen, om ervoor te zorgen dat de andere helft behouden blijft als bloeiers voor de insecten. Dit knotten bleek een dankbare buitenklus in een tijd waarin de grond en het weer te nat en koud zijn om in de tuin te kunnen werken. Afwisselend zonnestralen en grijze luchten vergezelden de klussers op hun avontuur langs de waterkant. Waar de snoeiers met touwen, ladders en zagen aan de slag gingen, werd door een volgende groep met snoei- en takkenscharen gewerkt aan de volgende stap van het proces. Een systematische werkwijze werd toegepast, waarbij deelnemers een tak vanaf de slootkant tot op maat en dikte gesorteerd verwerkten. Zo hadden we vier prachtige stapels takken liggen, van dun naar dik en van kort naar lang. Deze gebruiken we voor het repareren en opbouwen van de bedden in de wisselbouw. Ook gebruikten we de palen voor een ingestort hek, dat we uiteindelijk weer met restmaterialen konden opbouwen tot een ‘ondoordringbaar fort’. In ieder geval, dicht waar het dicht moet zijn. Het was dan ook even wennen toen we ineens weer iets anders moesten doen dan takken zagen, rissen, sorteren en verslepen. Gelukkig komt daar het voorjaar. We vlechten, bouwen, wieden, scheuren, verplanten, knippen, tegelen, enz..
Groenteteelt voor eigen gebruik Aan het ‘einde’ van de wisselbouw zijn we begonnen aan het opbouwen van een aantal nieuwe bedden. Door het verwijderen van een aantal doorgerotte verhoogde bedden, ontstond er een gat in de tuin. Gezien we tijdens de lunch graag van een kom soep genieten, zagen wij onze kans schoon om hier een stuk te reserveren waar we onszelf van groente kunnen gaan voorzien. Daarbij hebben we een aantal verhoogde bakken klaar staan, die wachten op een betegeld plekje. Hier kunnen mensen met rollator of rolstoel aan werken, doordat de bak als een tafel functioneert. Naast deze verhoogde bakken, worden er een aantal smallere bedden gebouwd om hier onder andere onze peentjes en pompoenen te kunnen laten groeien.
Ondanks
de nieuwe bedden, is onze ruimte nog altijd beperkt. Toch zouden we graag een
paar aardappelen willen telen. Zodoende is het idee ontstaan om deze in de
hoogte te telen. We gaan de aardappelen in een oude compostzak telen. Je kunt
ze dan steeds aanaarden, zodat ze de hoogte in groeien. Aan het eind maken we
de zak open om de aardappelen te oogsten. We zijn benieuwd naar het resultaat,
het is even afwachten of het werkt. Met geluk eten we frieten na de zomer!
Helaas hebben de maatregelen om coronabesmetting tegen te gaan ook een flink effect op de dagbesteding op Mens en Tuin. Het overgrote deel van de deelnemers en vrijwilligers kan helaas niet komen, dat is natuurlijk heel vervelend. Sommigen gaan van vier hele dagen dagbesteding naar alle dagen thuis zitten. Dat heeft een grote impact op het dagelijkse leven, de sociale contacten en bezigheden die mensen hebben. Natuurlijk houden we zoveel mogelijk contact met deelnemers door te bellen, naar de mensen zelf of naar hun begeleiding. Wekelijks proberen we een kaart te sturen met een kleine activiteit. We hebben veel respect voor de begeleiders van de beschermd wonen locaties. Zij verzinnen de geweldigste projecten om mensen bezig te houden. Zo is de binnentuin van RIBW Wisselspoor met gezamenlijke krachten helemaal opgeknapt.
Ook de winkel is beperkt open; van 10:00 tot 15.00 uur op maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag. Op woensdag en zaterdag is de winkel dus gesloten. We hebben hiervoor gekozen zodat de begeleiders naast de openingstijden kunnen werken in de tuin en kwekerij. Aan klanten wordt gevraagd zoveel mogelijk afstand te houden en het pinapparaat wordt na ieder gebruik ontsmet.
Het zijn bijzondere tijden. Mijke van Waesberge schreef daar een prachtig stuk over getiteld ‘Lijn’.
Nadat de anderen naar huis waren vertrokken, liep ik nog
even over de tuin. Mijn oog viel op een streep in het schelpenpad. Een
markering, tot hier. Het trof me. Getrokken door iemand die wou onthouden tot
waar hij met de klus gebleven was. In dit geval het netjes maken van het
schelpenpad rondom de percelen aan het begin van het nieuwe seizoen. Hij had
dit ook hardop naar zichzelf vertaald: ‘het is een nieuw begin voor mezelf.’
Zelf zag ik in die lijn ook een grens tussen twee gebieden. Letterlijk tussen
af en onaf, tussen iets dat achter iemand en voor iemand ligt. Maar die lijn
gaat voor mij ook over het stellen van grenzen. Soms kan de werktijd er gewoon
op zitten, maar een klus is eigenlijk altijd een graadmeter. Een klus moet om
te beginnen bij een persoon aansluiten. Aandachtspunten hierbij zijn of iemand
het werk leuk vindt, het de zinnen verzet, het juist wel of geen uitdaging is.
Soms is een ogenschijnlijk eenvoudig en overzichtelijk klusje nodig. Soms past
het om iets nieuws te leren en een stukje verantwoordelijkheid te dragen.
Daarbij wordt er iets anders aangesproken als je met je handen de grond in gaat
om aardperen te poten of dat je een bedje spinazie wiedt. Op de tuin gaat het
er uiteindelijk vooral om dat iemand in de handeling komt en het werk met
aandacht en op zijn eigen tempo doet. Het draait er veel minder om dat een klus
afkomt. Vaak is het juist de kunst om maar niet door en door te gaan, om af en
toe even pas op de plaats te maken. En je dan af te vragen hoe je houding is,
hoe je lichaam reageert. Even strekken en nagaan wat je voelt, zowel fysiek als
mentaal. En dan is het soms juist van belang om te zeggen, het is even genoeg,
ik neem even pauze of ik laat het werk nu uit mijn handen vallen. Dat wat iemand
in het werk tegenkomt, is vaak een metafoor voor innerlijke processen.
Op de dag van de lijn in het schelpenpad was het 3 maart.
De eerste besmettingen met het Coronavirus in Nederland waren vastgesteld. Voor
de allermeeste mensen ging het dagelijkse leven toen nog gewoon door. Toen het
aantal besmettingen rap opliep, werden er maatregelen afgekondigd, er werden
lijnen getrokken. De scherpe lijn van minstens 1,5 meter afstand houden is onze
nieuwe realiteit geworden. Vanzelfsprekendheden en (sociale) dagelijkse bezigheden
kwamen daarmee ineens te vervallen.
Op de tuin zijn we bevoorrecht dat we vooralsnog met
aanpassingen en de geldende maatregelen mogen blijven werken. Deelnemers,
vrijwilligers en ik zelf willen heel graag op de tuin zijn. We verdelen ons telkens
in kleine groepjes over de dag. Na een grijze en natte winter is het bizar
genoeg al weken stralend weer. Er is genoeg ruimte en er zijn genoeg
werkzaamheden om voldoende afstand van elkaar te houden. Intussen is er geen
ontkomen aan de lente. We zijn druk bezig om de grond klaar te leggen en de
tuin vol te zetten met mooie gewassen.
Het voorjaar is niet alleen in volle gang op Mens en Tuin, maar ook in de tuinen van onze klanten. We krijgen alweer veel bezoek van klanten voor plantjes en aarde. Op dit moment hebben we nog niet zoveel groenteplantjes, ze worden nog volop in onze kwekerij opgekweekt. Hiernaast kopen we een deel van de groenteplanten en kruiden in bij de biologische telers Jongerius en Puur Aroma.
Vanaf 14 april hebben wij koolplantjes. Vanaf 11 mei hebben
we een diversiteit aan groenteplantjes: tomaten, komkommers, courgettes,
pompoenen, aubergine, sla, andijvie etc. En ook hebben we dan weer een mooie
voorraad aan kruiden van ‘Puur aroma’ en van eigen kweek.
Tijdens deze periode van corona hebben we de winkeltijden iets aangepast. De winkel is open op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van10:00 tot 15:00 uur. De winkel is tot nader order gesloten op woensdag en in het weekend.
Om de drukte zoveel mogelijk te beperken kunt u, uw wensen aan ons mailen. Wij zullen uw bestelling klaarzetten voordat u het komt ophalen. U kunt alle plantjes, bloembollen, zaden enz. vinden in onze webwinkel.
Komt u naar Mens en Tuin voor de winkel dan vragen wij u om de
volgende maatregelen in acht te nemen:
De Tuin van Greens staat blauw van de borage. De lucht is al weken onafgebroken blauw. Wat een zegen dat we momenteel ons werk op de tuin nog mogen doen. In deze ongewisse Coronatijd is het verworden tot een plek van zijn en bedrijvigheid op gepaste afstand. Verdeeld over de buitenruimte, vinden we grond, houvast saamhorigheid en veerkracht. De lente is onafwendbaar. Het ontluikende leven gonst om ons heen. Het teeltseizoen is losgebarsten.
De tuin heeft de afgelopen weken een metamorfose ondergaan.
De meeste bedden hebben we leeg gemaakt om ruimte te maken voor nieuwe
gewassen. De overwinterde eetbare groene blaadjes zoals de frivole wikke, deden
geen directe dienst meer. De fiere prei en vederlichte venkels die er nog
stonden, hebben we verplaatst naar de randen van de percelen, zodat ze voor de
insecten in bloei kunnen schieten. De eerste bedden hebben we na het spitten
ingezaaid met regenboogpeen, wortelpeterselie, schorseneren en ui. De mest voor
de aardappelruggen is verspreid. Radijsjes en meiraapjes zijn al gekiemd. De
zelf opgekweekte lathyrus, kapucijners, peultjes zijn geplant en de tuinbonen
staan klaar om de grond in te gaan. Goudsbloemen en komkommerkruid hebben de
winter doorstaan en bloeien uitbundig en complementair. Bijen en hommels maken
er vlieguren op.
De waterpomp hebben we op 1 april aangeslingerd. Die dag
was ik, Myke, twee jaar in dienst van deze gewijde grond. De sproeiers hebben
al een aantal dagen geruststellend staan tikken. Het land heeft dorst met dit
weer. Onder het ‘Eikpunt’ van het terrein, is door de mannen van Greens een
nieuwe grasmat gelegd. Sinds de verplichte sluiting van het restaurant op 16
maart sloegen ze buiten aan het graven en klussen. Het schept en harkt op
meerdere vlakken verbinding. We hopen dat er onder die grote eik, precies
tussen tuin en restaurant, dit jaar nog huwelijken gevierd mogen worden. De
natuur is alvast in opmaak voor het uitbundige feest van de zomer.
Nu de coronamaatregelen in elk geval tot en met 28 april verlengd zijn, is het restaurant op 2 april begonnen met een mooi wekelijks wisselend afhaal/bezorg-menu (wo-zo). De chef mag weer koken en wij mogen weer bloemen plukken. We zijn blij dat de gerechtjes afgemaakt kunnen worden met onze eigenste eetbare bloemen. Bestellen maar dat lekkere eten!
In verband met Corona is Mens en Tuin de komende periode beperkt geopend.
Wij zijn open op maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag van 10 tot 15 uur.
Op woensdag en in het weekendis de winkel gesloten.
Om het risico voor de medewerkers zoveel mogelijk te beperken vragen wij u om altijd voldoende afstand te houden en aanraking zoveel mogelijk te beperken. Bent u verkouden? Blijf dan liever thuis.
Dit jaar hebben wij voor de derde keer een onderzoek gehouden onder de deelnemers rondom hun ervaringen en tevredenheid met Mens en Tuin. Hiervoor zijn 24 mensen geïnterviewd van de totaal 30 deelnemers. We zijn heel blij met het resultaat, waaruit blijkt dat deelnemers onverminderd tevreden zijn met Mens en Tuin.
In het onderzoek wordt aan deelnemers vragen gesteld over wat zij ervaren op diverse gebieden en hoe tevreden ze daarmee zijn: begeleiding, werkplaats, ondersteuningsplan, deelnemersraad, incidenten en klachten en de antroposofische identiteit. Hieruit komen uiteraard een aantal verbeterpunten naar voren die wij het komende jaar gaan oppakken met het team en zullen evalueren met de deelnemers.
Mens en Tuin wordt door deelnemers unaniem als veilig ervaren. Uit het onderzoek bleek wel dat ze niet altijd weten waar ze terecht kunnen met klachten. Dat kan kloppen omdat onze vertrouwenspersoon helaas moest stoppen. Wij zijn op zoek naar een nieuwe deelnemersvertrouwenspersoon. Deelnemers kunnen met hun klachten altijd terecht bij de klachtenfunctionaris van Klachtenportaal zorg. Folders liggen in de tuinhuizen. Wij hebben echter behoefte aan een vertrouwenspersoon die dichter bij de deelnemers staat om de drempel zo laag mogelijk te houden.
Als laatste blijken deelnemers niet bekend met onze antroposofische identiteit. Dat vinden wij helemaal niet erg. Wij zien dat jaarfeesten en het lezen van de weekspreuken door deelnemers als positief wordt ervaren. Dat is voor ons voldoende.
Veel van onze deelnemers keken er weer naar uit; kersstukjes maken. We hebben de grote kas omgetoverd tot een heerlijke werkplaats gevuld met prachtige versiersels en mooi groen om schitterende kerststukken te gaan creëren. En dat gaat extra goed lukken dit jaar met een ‘echte juf’. Een juf die het aantal gemaakte kerststukken in haar leven als bloemist niet meer zou kunnen berekenen. Honderden… nee duizenden… “Ik ben een strenge juf”. We hebben er erg om lachen.
Voor mij als begeleider was het best wel een spannende voorbereiding omdat ik me eigenlijk totaal geen voorstelling kon maken van de werkwijze, snelheid en netheid van onze deelnemers. Maar ik kan je vertellen dat ik enthousiast en verrast ben. Wat een creativiteit en precisie in het werken en met gevoel voor kleur en detail. Zo waardevol om zulke leuke ‘deelnemercollega’s’ te hebben en speciaal voor jou de winkel vol zetten met schitterend kerstwerk.
Maak ze nog trotser en koop jouw kerststuk bij één van de deelnemers van Mens en Tuin. Wil je iets speciaals of graag iets bestellen? Bel dan naar 070 321 19 37 of mail je wensen door naar winkel@mensentuin.nl. Tot ziens aan de Hillenraadweg 35, Den Haag, Bianca
Openingstijden: Ma-di-do-vrij: 10.00 – 16.00 Wo ochtend 9.00 – 12.00 Je kan bij ons pinnen.
Koopavond
Eigenlijk is er bij Mens en Tuin nooit een koopavond. Maar we hebben nu zulke leuke spulletjes en kerststukken te koop. Daarom organiseren wij op vrijdag 13 december 2019 een extra gezellige middag inclusief koopavond. Je bent van harte welkom tot 20 uur. Kom genieten van het knapperend vuurtje, de glühsap en proef de kerstsfeer. Voorafgaand aan deze avond maken we met bewoners uit Moerwijk, deelnemers en vrijwilligers een gratis kerststukje. Heb je je daarvoor nog niet opgegeven? Meld je dan nu aan!
Het programma: 16:00 – 16:45 Gratis kerststukje maken 17:00 – 20.00 Vuur en Soep De winkel is doorlopend geopend voor je kerstaankopen.
Graag meebrengen voor je kerststukje:
Schaaltje of bord voor je kerststukje maximaal Ø 25 cm
Leuke kerstversiersels
Dennenappels
Kerstballetjes
Sterretjes e.d.
Als je blijft eten: Neem iets lekkers mee voor in of bij de vegetarische soep. Kruidenthee en kruidensap is vrij beschikbaar, bij de Vuur en Soep wordt geen alcohol geschonken.
Er breekt een zonnetje door. Ik struin de tuin af naar eetbare bloemen die zo laat in het seizoen nog dapper bloeien. De keuken van Greens maak ik er blij mee. De wind blaast de laatste bladeren van de bomen. De bedden op de tuin zijn bedekt met een herfsttapijt. Er staan nog wat goudsbloemen te stralen. Ook vind ik een enkele bloemetje van het driekleurig viooltje en van komkommerkruid. Aan de bloei van de Oost-Indische kers en de Afrikaantjes is door de eerste nachtvorst een einde gekomen.
Ineens zoemt er een grote hommel om me heen. Het beestje strijkt neer op mijn paarsblauwe wollen vest, kruipt zelfs even in het zakje en hopt langs de goudkleurige knopen. Ik ben verbaasd dat deze hommel eind november nog een ronde vliegt. Is het een koningin die zich heeft volgegeten een veilig plekje zoekt om te overwinteren?
Het voelt als een ontmoeting als een dier even zo dichtbij komt. Een paar weken terug waren een vrijwilliger en een deelnemer in de regen op de tuin aan het werk. Het weer deerde ze niet, in tegendeel. Plotseling kwam er een donzig roodborstje bij ze zitten. Het diertje vloog niet weg en hupte onverstoord over de pas gewiede grond. In het voorjaar hadden we een nestje roodborstjes achter ons huisje op de tuin. Zou het een jong vogeltje van die leg geweest zijn?
Al enkele jaren is ons duidelijk dat het tuinhuis uit zijn voegen barst. Op drukke dagen passen niet alle deelnemers, vrijwilligers en begeleiders in de koffiekamer. Het begon noodzakelijk te worden dat ons mooie tuinpaviljoen uitgebreid moest worden. Begin volgend jaar gaan we beginnen met de aanbouw van een serre achter het tuinhuis. Er komt dan ook een nieuwe en grotere keuken en een pad langs het huis waardoor die ook beter rolstoeltoegankelijk is. Daarnaast moest er wat gebeuren aan de toiletten in de loods. Die waren onvoldoende geschikt voor minder validen en ook al erg oud. Inmiddels hebben we een mooie uitgebreidere wc waar ook mensen in een rolstoel gebruik van kunnen maken.
Met deze nieuwe aanbouw wordt de tuin ook beter geschikt voor activiteiten naast de dagbesteding. Mens en Tuin is een prachtige locatie die wij graag meer beschikbaar willen maken voor onze directe omgeving. Vanaf volgend jaar is het tuinhuis buiten de uren van de dagbesteding te huur en gaan wij activiteiten organiseren voor de wijk. Hierover volgend jaar meer.
De uitbundige zomer laten we los, de natuur trekt zicht terug, het wordt tijd om naar binnen te keren. De prachtige kleuren, de heerlijke geuren van nat gras, gevallen bladeren en regelmatige regen laten onze zintuigen voelen dat de herfst echt begonnen is. Met het oog op volgend voorjaar maken we de tuin winterklaar voor ons zelf, de insecten, vogels en andere bezoekers. De deelnemers verzamelen nu de zaden, knippen waar nodig de planten terug en harken het blad tijdig van het gras af. Er worden planten uitgestoken om te verplaatsten maar ook om stekken te maken en op te potten zodat u volgend jaar weer prachtige planten kunt uit kiezen in onze winkel.
Daarnaast gaan er ook nog wat bloembollen de grond in om de bijen te voeden in het vroege voorjaar. Op de website kunt u onze ‘laatste’ bloembollen bestellen. Of kom langs, combineer uw bezoek met een heerlijke herfstwandeling in onze prachtige tuin en neem nog een plantje mee voor in uw eigen paradijsje. Openingstijden: Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 10 en 16 uur.
Nu de herfst in volle gang is, staan er minder gewassen op de tuin. Typische gewassen van deze tijd zijn venkel, peen, prei, bleekselderij, knolselderij, boerenkool en palmkool. De tomatenplanten hebben we ivm een ziekte leeg moeten plukken. Van de vijf kilo onrijpe tomaten die eraf kwamen, heeft de chefkok van het restaurant salsa verde gemaakt. Bedden die vrij komen, zaaien we in met groenbemester. Dit doen we om de structuur van de grond te verbeteren, om de bodem bedekt de winter in te laten gaan en om stikstof uit de lucht te binden. Er blijken tevens een aantal groenbemesters eetbaar te zijn.
In samenspraak met de chef oogsten we ook een aantal kostelijke bloem-, boomblaadjes en (on)kruiden als berkenblaadjes, duizendblad, afrikaantjes, oi-kers, goudsbloem, vogelmuur en dovenetel. Zo leveren we deze weken nog steeds kleurrijke palletjes en in alle tinten groen gevulde kratjes aan het restaurant. We beleven er veel plezier aan om dit met z’n allen te oogsten. De tuin wordt zo optimaal benut. Toen ik laatst met de producten de keuken binnenkwam, werden de net opgemaakte borden direct door de chef afgemaakt met verse wikke en eetbare bloemetjes. Dat is pas Greens! En psssst… de chef gaat binnenkort zelfs bier brouwen met onze groenbemester boekweit.
Je kunt betalen met iDEAL, middels bankoverschrijving of PayPal
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Doneer aan Mens en Tuin
Algemene informatie
Deze website gebruikt cookies om jouw ervaring op de website zo goed mogelijk te maken. Cookies worden gebruikt om je te herkennen als je deze website opnieuw bezoekt. Daarnaast worden gegevens uit de statistieken gebruikt om de website te verbeteren.
Noodzakelijke cookies
Noodzakelijke cookies zijn noodzakelijk om de website te laten werken.
Als je deze noodzakelijke cookies uitzet, kunnen we jouw cookievoorkeuren niet opslaan. Dat betekent dat je elke keer als je deze website bezoekt, je je voorkeuren opnieuw moet aangeven.
Cookies van derden
Deze website gebruikt Google Analytics om informatie te verzamelen zoals het aantal bezoekers op de website en de meest populaire pagina's. Het aanzetten van deze cookies zorgt ervoor dat wij de website kunnen verbeteren.
Zet eerst de noodzakelijke cookies aan zodat we je voorkeuren kunnen opslaan!
