apr 9, 2019 | Agenda, Nieuws, Tuin
Op de laatste vrijdag van april, 26 april, starten we weer met Vuur en Soep. Heerlijk buiten een vuur stoken, samen soep maken en gezellig met elkaar zijn. Neem gerust een instrument mee, vertel een mooie anekdote of klets gezellig met elkaar. We zijn weer samen met Vuur en Soep.
Meer info >
apr 9, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Moestuinwinkel, Nieuws, Tuin
Groenteplanten
We krijgen veel aanloop in de tuinwinkel, steeds meer mensen weten ons te vinden. Vorige week is een grote zending slaplantjes verzonden naar de schooltuinen in Den Haag, we hebben nog plantjes over: Batavia, Lollo Rossa, Lollo Bionda en groene kropsla.
Ook pootgoed hebben we op voorraad. Aardappels: de rode ‘Alouette’ en gele ‘Vitabella’. Beiden zijn zeer resistent tegen phytophtora. Daarnaast hebben we rode en gele pootui en sjalotten. Helaas was de knoflook al heel vroeg in het seizoen helemaal uitverkocht.
We zijn ook nog flink aan het zaaien. Dit jaar ook weer veel soorten tomaten, gele en zwarte kerstomaat, ronde tomaat en vleestomaat. Naast de tomaten hebben we dit jaar ook twee soorten aubergines. Vanaf de tweede week van mei hebben we een mooie voorraad groenteplanten en kruiden.

Slanke sleutelbloem – primula elatior
Al weken laat de slanke sleutelbloem te pronken met haar lichtgele bloemen in de spiraaltuin. Toen ik (Annette Versteege) deze foto nam was het nog kaal om haar heen maar daardoor kwam ze des te beter tot haar recht. De slanke sleutelbloem groeit in de bossen. Het is een echte (half)schaduw voorjaarsbloeier. Daar verwijst de naam van de primulasoorten ook naar. Primus = eerste. Elatior = hoog.
De primula elatior draagt haar bloemen op wat langere stelen. In het voorjaar als het bladerdak nog niet zo dicht is krijgt ze voldoende licht om te kunnen bloeien. Later als de bomen hun blad dragen gedijt ze goed in de schaduw tot ze ons in het voorjaar weer kan verblijden met haar bloemen. Als vroege bloeier levert ze nectar en is drachtplant voor wilde solitaire bijen. Drachtplanten.nl heeft de volgende bezoekers gezien op de slanke sleutelbloem: gewone sachembij, gehoornde metselbij en de tweekleurige zandbij. Ook hommels vliegen op de bloemen. De plant is vrij zeldzaam in Zuid-Limburg en in het oosten van het land. Ze heeft een iets kalkrijke, vochtige en matig voedselrijke omgeving nodig met lichte schaduw. Zoals bij ons in de spiraal en in de kruidentuin waar ze het prima naar haar zin heeft. Ze zaait zich daar dan ook plaatselijk licht uit. Niet storend. Wij zijn er blij mee! De jonge blaadjes en bloemen zijn eetbaar. Daarnaast heeft de primula geneeskrachtige eigenschappen. Ze helpt bij epilepsie, hoest en reumatiek (wikipedia).
apr 9, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Tuin
De lente is dit jaar vroeg begonnen. Veel eerder dan voorgaande jaren was er leven in de bodem te zien en ook het gras ging eerder groeien. De appels en peren zijn zelfs al bijna in bloei!
Op 21 maart hebben we het koemestpreparaat gesproeid over de tuin. Afgelopen najaar hebben we tijdens het Michaelsfeest koehoorns gevuld met mest. Deze hebben we begraven in de binnenste cirkel van de spiraaltuin. De hoorns hebben de hele winter in de bodem doorgebracht en daar de winterse rust en inademing van de natuur in zich opgenomen.
In die maanden ontstaat in de mest een gezonde bacteriecultuur, onze eigen probiotica. De mest werd vervolgens in regenwater gedynamiseerd door het een uur lang te roeren, zo hard dat er een mooie diepe kolk ontstaat en vervolgens de andere kant op, net zolang tot de mest goed door het water is opgenomen. Na het uur werd het verdeeld over emmers. Iedereen nam een emmer en kreeg een stukje tuin toegewezen om het preparaat over de bodem uit te sproeien. Natuurlijk vergaten we daarbij de potplanten niet en ook de zak met potgrond kreeg een douchebeurt.
Met dit preparaat zorgen we ervoor dat de wortels van kiemende zaden een goede, levende voedingsbodem vinden om zich optimaal in te kunnen ontwikkelen.

feb 13, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Fotoverslag, Mens en Tuin in het park, Nieuws, Tuin
Mens en Tuin in het Park in Westbroekpark had zijn eerste winter. Tussen de bietjes bleek een voederbiet te groeien. En niet zo’n kleintje ook. Echt van biodynamische kwaliteit. ‘Wat moeten we er nu mee’, dachten de medewerkers. En toen kwam het idee om deze mooie voederbiet te geven aan de koeien van de kinderboerderij aan het Waaigat in Scheveningen. Wat waren de koeien blij! Zo’n voederbiet met zo’n levenskracht; dat was wel heel bijzonder.
De gasten van restaurant Greens zullen binnenkort ook weer deze bijzondere levenskracht kunnen ervaren in de gerechten! Uiteraard niet met de voederbiet, maar wel met onze veelsoortige groenten en kruiden.

feb 13, 2019 | Biodynamisch tuinieren, Nieuws, Tuin
We hebben Maria Lichtmis alweer gehad. Buiten zijn overal tekenen van de aankomende lente te bemerken. Krokussen, sneeuwklokjes en zelfs narcissen zijn al in bloei, evenals de kerstroos, die overigens in december al bloeide. De vogels zijn al druk in de weer. We hebben zelfs twee keer een groene specht gespot. In de sneeuw zagen we een eerste molshoop. Die viel goed op door de zwarte aarde. Toch is de tuin nog wel in winterrust. De bodem is bedekt en veel planten hebben hun tooi van vorig jaar nog op. Deze weken laten we dat nog even zo. Eind februari, begin maart gaan we opruimen. Altijd is het genieten om de tuin dan steeds groener en kleurrijker te zien worden.
feb 13, 2019 | Moestuinwinkel, Nieuws, Tuin
Kwekerij
We zijn druk bezig met de voorbereidingen van het nieuwe teeltseizoen. De tuinkas staat vol met trays en kratten met jong plantgoed en ook buiten staan er kratten onder het vliesdoek. Onze planten zijn vrijwel allemaal wintervast dus kunnen buiten staan. Alleen de combinatie vocht en vorst, een opeenvolging van vorstperioden, of vorst heel laat in het seizoen, kan problemen geven. De komende paar maanden zal er vooral aandacht gaan naar de groente- en kruidenplanten. Deze planten kweken we voor een deel zelf op. Daarnaast kopen we in bij Jongerius en Puur Aroma. Wil je groenteplanten bestellen in grotere hoeveelheden, neem dan voor eind februari contact op met Annette Versteege. Voor kleinere hoeveelheden kun je het beste langskomen in april en mei. Onze voorraad en assortiment zijn beperkt. Heb je bepaalde wensen, laat dit dan op tijd weten.
Winkel
Ook dit jaar richten we ons uiteraard op de biologische (moes)tuinder met zaden, pootgoed en aanverwante artikelen. Onze zaden komen van Bingenheimer Saatgut en de Bolster. Alle zaden van Bingenheimer zijn zaadvast en biodynamisch opgekweekt. De Bolster heeft ook zaden die alleen biologisch zijn. We kopen ons pootgoed in bij Bouma. Vorig jaar was daar minder vraag naar dus dit jaar kopen we beperkt in. Uiteraard verkopen we daarnaast altijd de potgrond, tuinaarde en bemesting van Biokultura. Er is voorraad. Een enkele keer kan het zijn dat we iets niet op voorraad hebben. Kom je speciaal ergens voor naar onze winkel, dan is het misschien handig van te voren even te bellen.
Veel van onze deelnemers werken in de winter graag binnen. De afgelopen weken waren we vooral bezig met het maken van pindaslingerkransen en vilten materialen zoals tasjes voor de laptop of tablet. Vrijwilliger en viltkunstenares Mira Payens heeft ook prachtige vilten spullen gemaakt (sjaals, tassen). Buiten hebben we de wilgen geknot en was het een enorme takkenzooi bij de entree. Met de grotere takken worden de bedden in de tuin opnieuw gevlochten. De kleine takken worden gebruikt voor ‘takkenkunst’ (een libelle van wilgentakken) en mandjes voor de bijenpakketten. Zoek je nog een mooi cadeau, dan weet je ons te vinden!
Natuurlijk is de winkel gewoon open (behalve op woensdag). Vanaf 21 maart gaat de winkel weer vol van start.
nov 29, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Fotoverslag, Mens en Tuin in het park, Tuin
Mijke van Mens en Tuin in het Park heeft steeds op een ander moment maar hetzelfde punt een foto van de tuin in Westbroekpark bij Greens gemaakt. Je ziet zo mooi het verloop van de seizoenen. Ook zie je de groei van de pompoenen, een oogst waar we heel trots op zijn, en de zonnebloem; het boegbeeld.
De zonnebloem hebben we niet gezaaid, maar is spontaan opgekomen en hebben we laten staan. We wisten dat het een zonnebloem was, maar niet dat deze zo ontzettend groot zou worden. Het is waarschijnlijk een nakomeling van één van de zonnebloemen die gezaaid zijn door vrijwilligers die gedurende een jaar vele woensdagmiddagen hard op het terrein gewerkt hebben om te helpen het gebruiksklaar te maken, voordat wij er begin april neerstreken. Dit werk is verricht onder de bezielende leiding van Anouk Winkler, bestuurslid van Mens en Tuin, waar we haar erg dankbaar voor zijn.
De zonnebloem groeide en groeide, ging bloeien, vormde nog meer bloemen en kreeg toen zaadjes die grotendeels door de parkietjes werden opgepeuzeld. We hebben altijd om de plant heen gewerkt, het werd een boegbeeld op de tuin, de aanblik maakte ons trots en blij, gaf ons vastigheid en koers. Nu herinnert het resterende geraamte ons aan het prille voorjaar, de stralende zomer, de rijke oogst, de vruchten van moeder aarde en onze arbeid, maar ook aan de vergankelijkheid en daarmee aan de cyclus van het leven. De tuin hebben we bedekt met bladeren om in winterrust te gaan. Volgend seizoen zal er een volgende generatie zonnebloemen ontkiemen. We kijken er naar uit, maar laten eerst de winter op ons inwerken.
Foto’s en tekst door Mijke van Waesberge
Foto pompoenen: Martijn Beekman
nov 22, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Zorg
In november, als de bomen en het plantenleven bovengronds afsterven is het de tijd voor Halloween en Allerzielen. Wij schenken jaarlijks aandacht aan Allerzielen. Het feest waarin geliefde overledenen worden herinnerd en geëerd. In de vlindertuin naast het huis is een gedenkplek gemaakt van wilgentakken met een mooie vilten zon in de nok. Deelnemers en vrijwilligers die dat willen nemen een foto mee van een geliefde overledene. We steken kaarsen aan en zetten die in de bodem bij de gedenkplek. Er wordt een gedicht gelezen.
Buiten laat de natuur zich nog even zien in prachtige kleuren. In november wordt het langzaam kouder en grijzer buiten. Het is de tijd om ons bewustzijn meer naar binnen te richten, naar onszelf. Het natuurbewustzijn dat hoort bij de zomer maakt nu plaats voor zelfbewustzijn. Het Michaelsfeest geeft hiertoe de eerste aanzet, de moed die wij nodig hebben om naar onszelf te kijken. Sint Maarten is meer het feest van de gemeenschap, van het delen. Hij richt onze blik op de ander. Zijn mantel is de uiterlijke omhulling waarmee wij aan de anderen laten zien wie wij zijn of willen zijn. In het geval van Sint Maarten toonde de mantel tot welke klasse hij behoorde. Zijn mantel was een officiersmantel die hij net had gekregen van het leger. Door onze kleding, uiterlijke symbolen willen wij gezien en herkend worden door de ander. En terwijl wij bezig zijn onszelf in de wereld te zetten, de positie te vergaren die wij ons wensen vergeten we soms om aandacht te hebben voor de ander. Maarten zag de bedelaar, hij zag zijn leed, zijn behoefte en schonk hem de helft van de mantel die hij net had gekregen. Een kostbaar bezit in die tijd, dat hij deelde met een ander. Hij maakte zijn mantel tot gemeenschappelijk bezit. Het feest van Sint Maarten is daarmee een mooi moment om stil te staan bij de ander, bij de gemeenschap. Wij doen dat door mooi versierde pompoenen naar onze buren van het verpleeghuis te brengen.
Ook het sinterklaasfeest is een feest waarin we onze aandacht richten op de (dierbare) mensen in onze omgeving. We besteden veel tijd aan het schrijven van een gedicht of het maken van een surprise. Dit geeft ons de gelegenheid om in een veilige setting, met liefde, humor en creativiteit een zetje, standje, kwinkslag, pesterijtje of pluim uit te delen. Hiermee worden we gedwongen om even echt stil te staan bij de persoon voor wie we wat maken.
De gemeenschap is op Mens en Tuin heel belangrijk. Deelnemers, vrijwilligers, team, bestuur, klanten en vrienden, samen vormen we een groep waar ieder lid op zijn of haar manier deel van uitmaakt. In een gemeenschap is het belangrijk aandacht te schenken aan alle leden, elkaar te ontmoeten, te zien wat de ander nodig heeft, te zien wat in de groep leeft en wat de groep nodig heeft. De begeleiders zijn hier voortdurend mee bezig. Zij schenken aandacht aan het individu en aan het individu in de groep, ze sussen conflicten, kweken begrip voor de ander, zorgen voor een harmonieuze sfeer. Natuurlijk gaat het weleens mis en voelt iemand zich niet gezien, gehoord of ontstaat er een conflict. Maar altijd is ons streven dat ieder zich een volwaardig lid van de groep voelt en aandacht heeft voor de ander.
Dit streven komt mooi tot uiting in de volgende spreuk van Rudolf Steiner:
‘Genezend is alleen, wanneer in de spiegel van de mensenziel zich de hele gemeenschap vormt en als in de gemeenschap de kracht van ieder individu leeft.’
Vrij naar: Juul van der Stolk, ‘Schipper mag ik overvaren’.
Door Annette Versteege
nov 22, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Moestuinwinkel, Nieuws, Tuin
Het jaar loopt ten einde. In de kwekerij van Mens en Tuin is het nieuwe seizoen echter al in volle gang. De afgelopen 3 maanden zijn we druk bezig geweest met zaaien, scheuren en oppotten van de nieuwe opkweek. De tuinkas staat vol met zaaitrays met planten die kiemen na een koudeperiode of die in het najaar kiemen, rusten in de winter en in het voorjaar beginnen met groeien zodra de eerste warmte zich aanmeldt.
Buiten staan kratten vol met jonge planten. Op deze manier zorgen we ervoor dat we volgend jaar vroeg in het seizoen planten hebben voor de tuinliefhebbers die interesse hebben in inheemse, wilde, vaste planten. De zaden bestellen we bij Cruydt-Hoeck of zijn verzameld van onze eigen planten. Cruydt-Hoeck is een zadenteeltbedrijf in Friesland. Sinds 1978 kweken zij inheemse wilde planten en verkopen deze zaden los of in mengsels voor bloemenweides. De missie van Cruydt-Hoeck is om de biodiversiteit in Nederland te bevorderen of, zoals ze het zelf zo mooi zeggen op hun website: ‘Doormiddel van promotie, inspiratie en informatie wil Cruydt-Hoeck een duurzaam publiekelijk draagvlak en waardering stimuleren voor inheemse bloemrijke vegetaties ten behoeve van een gelukkiger samenleving.’ Daar kunnen wij op Mens en Tuin ons helemaal in vinden!
Het assortiment is wat uitgebreid. We hebben een aantal nieuwe planten opgekweekt naast uiteraard de gouden oudjes. We richten ons in het nieuwe assortiment wat meer op eetbare planten. Daarbij blijven we wel zoveel mogelijk bij de inheemse flora. Heb je specifieke verzoeken voor opkweek voor volgend jaar zijn wij altijd bereid om te kijken of dit nog gaat lukken. Zeker als je wensen hebt voor grotere hoeveelheden groenteplantjes is het wijs om deze uiterlijk eind januari te bestellen. Neem contact op met Annette Versteege op ons telefoonnummer of tuin@mensentuin.nl.
okt 12, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Moestuinwinkel, Tuin
We hebben weer bloembollen! Plant in oktober/november, dan zijn er bloemen vanaf februari tot augustus en hebben de bijen zo lang mogelijk nectar.
Alle bloembollen zijn op biodynamische manier geteeld, daardoor gifvrij, milieu- en bijvriendelijk. In uw eigen tuin vermeerderen deze soorten zich vanzelf doordat de bollen zaden aanmaken of in de grond nieuwe klisters groeien.
Krokussen zijn de eerste bloemen in het voorjaar die bloeien en waar de bijen hun eerste nectar halen. Daarom is het belangrijk dat deze bloemen zonder kunstmest, pesticiden of herbiciden zijn geteeld. Krokussen kunnen al in een grasveld of weide aangeplant worden; daar hoeft geen apart stuk in de tuin voor ontgonnen te worden. Na de krokussen volgen de hyacintsoorten, de tulpjes en sieruien. De laatste zijn opgedroogd met zaadjes aan het eind op de stelen ook nog mooi en bewonderenswaardig in de nazomertuin. De wilde tulpensoorten doen het goed op arme grond, in potten of tussen de stenen van het grindpad. Op alle zakjes staat per bloembol aangegeven op welke diepte en breedte ze gepoot kunnen worden.
De bloembollen kosten €3,50 per 10 stuks. Ze zijn ook te koop in onze webwinkel.
Krokus
- Crocus Romance, licht geel
- Ruby Giant, paars-blauw
- Crocus Vernus, grootbloemige krokus, mix van wit, geel, paars
Tulp
- Wildtulpje (Tulipa Tarda), geel-wit
- Honingtulpje (Tulipa Turkestanica), wit-geel
Hyacint
- Sterhyacint (Scilla Siberica), blauw
Blauw druifje
- Blauw druifje (Muscari Armeniacum)
Narcis
- Narcis Tête à Tête, geel
- Narcis Sailboat, Jonquilla, wit-geel
Hier vind je foto’s met omschrijving van de bollen.
sep 28, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Zorg
Vandaag vieren we het Michaelsfeest op Mens en Tuin. Zaterdag 29 september is de eigenlijke dag. Het is een mooi feest dat ieder jaar het begin van de herfst markeert. In de taoïstische traditie is de herfst het begin van een nieuwe jaarcyclus. De thema’s die bij dit seizoen horen, komen in de antroposofie en het taoïstisch gedachtegoed voor een groot deel overeen: moed en levenskracht maar ook verdriet met als corresponderend element metaal. Het metaal vind je terug in het zwaard van Michael of van Joris die de draak verslaat. Op de top van het klooster van Mont-Saint Michel staat een mooi beeld van Michael. De draak kronkelt onder zijn voeten en Michael wijst met zijn zwaard naar de hemel.
In de draak kun je het symbool zien voor de aardse krachten of eigenschappen die ons mensen aan ons aardse, zintuiglijk georiënteerde bestaan binden. Het zwaard richt Michael op de hemel. Michael is daarmee een mooi beeld voor de mens die tussen hemel en aarde staat. Wij zijn gebonden aan de aarde met al haar verleidingen. De boodschap van Michael is om de aardse verleidingen te weerstaan, te overwinnen en ons meer bewust te worden van de wereld om ons heen. De aarde waartoe wij behoren met haar natuurlijke ritme en levenskrachten, maar ook de kosmische wereld.
De confrontatie met onze menselijkheid die zozeer gebonden is aan onze zintuigen en begeertes vereist moed en levenskracht. Veel mensen voelen iets van verdriet in de herfst. Verdriet voor de zomer die voorbij is, het afsterven van de natuur, weten dat we een koude, donkere periode tegemoet gaan. Maar ook verdriet voor verloren geliefden, eenzaamheid, gemiste kansen, gemaakte fouten in ons leven. Heel begrijpelijk in een seizoen waar storm en regen, grijze dagen en mist de dienst uitmaken. Deze confrontatie met onze ‘minder leuke’ eigenschappen is best confronterend. Zeker omdat veel mensen in deze periode juist een nieuwe start maken of net gemaakt hebben, bijvoorbeeld omdat we een opleiding of nieuwe hobby beginnen. Dan kunnen we wel een beetje moed en levenskracht gebruiken. Dan is het extra genieten als de zon de wereld verguld en de kleuren van de herfstbladeren oplichten. Wat prachtig is toch het gouden herfstlicht.
Op Mens en Tuin vieren we vandaag het Michaelsfeest. Ook de weken ervoor en erna staan in het teken van Michael en de naderende winter. We zijn druk bezig met het opzetten van de laatste composthopen. Daarmee geven we in het komende seizoen aan de aarde terug wat we van haar genomen hebben. Als de composthoop klaar is voegen we de compostpreparaten toe. De preparaten helpen bij een goede vertering van de compost en geven haar een ‘huid’. De preparaten helpen om de compost levend te houden. Levend materiaal verteert, dood materiaal rot. De hoop is dan niet meer een berg aarde maar een orgaan in de tuin waar levensprocessen in plaatsvinden. Maar ze doen meer, door het proces waarin zij gemaakt zijn maken zij de compost meer ontvankelijk voor de invloeden uit de kosmos, van de planeten. Als we deze compost in het komende seizoen op de tuin verspreiden helpt dit materiaal om ook de aarde in de tuin meer levendig en ontvankelijk voor invloeden van buitenaf te maken. Compost is in de biodynamische landbouw meer dan het teruggeven van voeding aan de aarde. Het gaat erom dat de aarde werkelijk levendiger wordt.
Naast het compostpreparaat gaan we ook het kiezelpreparaat dynamiseren en sproeien in de tuin. Het kiezelpreparaat wordt vervaardigd door gemalen kiezen in een koehoorn een zomer lang in de aarde te begraven. Zoals het koemestpreparaat een winter lang wordt ingegraven. Het preparaat neemt dan de hele zomer de lichtkracht in zich op. In de tijd dat het licht minder wordt en de natuur zich terug aan het trekken is ondersteunt dit preparaat de gewassen bij de licht- en warmteprocessen in de groei. De vruchtzetting, rijping van de zaden, stevigheid van het gewas. Biodynamische boeren spuiten dit preparaat meerdere malen per seizoen op de gewassen. Op Mens en Tuin vormen die zaden de basis voor de planten en bloemen in het nieuwe jaar. Gezonde zaden geven gezonde planten. Zoals op een landbouwbedrijf de voedselgewassen meer levenskracht krijgen als er met de preparaten wordt gewerkt. Bij ons zijn het dan de insecten die zich kunnen voeden aan de planten. Dus het is zeker zo belangrijk dat onze planten veel levenskracht bevatten toch! Dat is ook de reden dat we het liefst met biodynamische zaden werken. Hoewel dat niet altijd lukt. Veel van de wilde en eetbare planten worden (nog) niet biodynamisch geteeld.
Als we dit preparaat gebruiken tijdens een jaarfeest richt ik me meer op de invloed van het preparaat in de atmosfeer van de tuin. Ik stel me tijdens het sproeien van het preparaat voor dat we de atmosfeer in onze helende tuin wat gevoeliger maken voor het licht en warmte. En dat wij, als wij ons in die tuin bevinden en er werken dus ook wat lichtgevoeliger worden. Zodat we dat licht wat makkelijker mee kunnen nemen de winter in. Het sproeien van het kiezelpreparaat kan ons misschien ook wel helpen om ons bewust te worden van de indalende levenskrachten in het najaar. De aarde is aan het inademen. Juist in deze tijd kunnen we deze krachten om ons heen levendig ervaren. Ik hoop altijd dat het kiezelpreparaat, behalve de gewassen, ook ons een beetje helpt bij de bewustwording van deze krachten. Steiner schrijft dat het koemestpreparaat als het ware de gewassen en de levenskrachten omhoog duwt. Het kiezelpreparaat zou juist een beetje moeten trekken. Ik hoop dan altijd maar dat het ook aan ons een beetje trekt. Zodat wij ons wat meer bewust worden van de lichtkrachten en we wat meer omhoog gaan kijken.
Door Annette Versteege

sep 21, 2018 | Fotoverslag
We hebben een hele leuke open dag gehad! Bedankt allemaal voor jullie komst. Naast dat ze heerlijke veganistische hapjes verzorgden, heeft Veggie 4u aan het eind van de dag een gulle donatie gedaan aan Mens en Tuin! Ontzettend bedankt! En ook iedereen die dit jaar weer heeft meegeholpen, tot volgende keer.
Foto’s door Friscat (Cathy van den Berg), bekijk het hele album hier.

aug 14, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Mens en Tuin in het park, Moestuinwinkel, Nieuws
Het gaat goed met Mens en Tuin in het Park! Mijke en Stéphanie zijn er nu vier maanden aan het werk en de moestuin ziet er schitterend uit. Diverse soorten sla, courgettes, wortelen, bietjes, boontjes, venkel en nog veel meer soorten groenten en kruiden groeien er in overvloed. Ze worden dagelijks geleverd aan het restaurant Greens waar er heerlijke gerechten van worden gemaakt. Er zijn inmiddels ook groenten geleverd aan de biologische winkel De Zonnestraal in de Stevinstraat.
In de eerste maanden hadden we voldoende vrijwilligers maar wat weinig deelnemers. Nu komen er gelukkig ook meer aanmeldingen binnen van mensen die onder begeleiding willen tuinieren. Hulpverleners weten ons steeds beter te vinden en komen samen met hun cliënt rondkijken en kennismaken. De cliënten kunnen dan eventueel een dag meedraaien en kijken of het werken bij Mens en Tuin in het Park iets voor hen is.
Twee weken terug kregen we van het failliete Urban Farmers een enorme lading kruidenplanten. Het was enorm heet en we moesten heel snel handelen; met hulp van vrijwilligers is het ons gelukt om in een halve dag een paar honderd plantjes in potten te zetten en ze zo te kunnen behoeden van uitdroging. Ze zijn nu te koop voor bijna niets bij onze blokhut.
Kom dus naar onze moestuin in het Westbroekpark, het wordt met de dag mooier!
Tekst: Lex van de Steenoven Foto: Mijke van Waesberge
aug 13, 2018 | Agenda, Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Moestuinwinkel, Nieuws
Zou het iets te maken hebben gehad met het feit dat Mars, Saturnus en Jupiter de afgelopen weken op één lijn stonden? Van amateursterrenkundige Peter Evers begreep ik dat in de jaren 1976 én in 1540, deze bijzondere samenstand ook samenging met een extreem droge zomer. Het was prachtig om de drie planeten, samen met Venus, tegelijkertijd aan de hemel te zien in de weken na de bloedmaan, de prachtige rode maan tijdens de maansverduistering. Helaas, hier aan de kust was hij niet te zien.
Bij het schrijven van dit stukje is de nazomer voelbaar. De natuur heeft haar groeikracht voltooid, nu is het tijd voor het rijpen en het oogsten. Op Mens en Tuin genieten we van de uitbundige oogst van courgettes en tomaten. De eerste zaden zijn verzameld, het begin van het nieuwe seizoen. We zijn begonnen met de opkweek van de vroeg bloeiende planten. September tot november is een goede tijd om te planten. De planten hebben de tijd om goed te wortelen en een mooie bladrozet te maken. Ook de bloembollen zijn besteld. Vanaf september kunt u die bij ons kopen. Hou de website en Facebook in de gaten.
Niet alleen de natuur, ook wij mensen maken ons op voor het nieuwe jaar. Op 29 september vieren we het Michaelsfeest, het feest van de moed en de persoonlijke ontwikkeling. Welke draken in onszelf durven we in deze periode te verslaan om de oogst van de zomer en de koers die wij ons hebben gesteld, de komende winter en in het nieuwe jaar vast te houden?
Door Annette Versteege
aug 12, 2018 | Agenda, Nieuws, Tuin, Workshops en cursussen
Op zaterdag 15 september van 11 tot 16 uur houden we weer een open dag.
Kom genieten in onze tuin. Er is van alles te doen en te beleven rond het thema bijen:
viltworkshop | knutselen voor kinderen | bijenstempels maken | bijenzoekkaart | honingproeverij | bijenlezing | rondleiding door de tuin | heerlijke hapjes en drankjes | koffie van barista Thijs van Illimani | strijdkoor Jan en Alleman | … en natuurlijk onze jaarlijkse loterij!

aug 1, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Moestuinwinkel, Tuin
Dit bijenpakket bevat makkelijke tuinplanten die het in zonnige/halfschaduwomstandigheden in de meeste tuingronden goed zullen doen. Ook voor balkonpotten zijn de pakketten geschikt. Alle
planten zijn winterhard en twee- of meerjarig.
Inhoud
Persicaria amplexicaulis, Duizendknoop

Niet te verwarren met de Japanse duizendknoop die zo enorm invasief is. Wel is dit een plant die flink uit kan groeien. Iedere twee jaar uitsteken en scheuren is belangrijk als u hem binnen de perken wil houden. Grote donkergroene bladeren met daarboven aarvormige purperrode bloemen. Duizendknoop bloeit tot in het najaar. Het is een plant waar honingbijen veel nectar van halen, code 5 volgens drachtplanten.nl. Op zomerse dagen is het een gezoem van jewelste rond de bloemen. Dan is het opeens heel fijn dat hij zo groot is.
Vaste plant: Kleur: purperrood; Bloei: 7-9; Hoogte: 90 cm; Standplaats: zon, halfschaduw; Bodem: voedzaam, niet te droog; Eetbaar: nee; Insecten: hommels; Snijbloem: ja; Winterhard: ja.
Anemone ‘Honorine Jobert’, Herfstanemoon

Witte, grote herfstanemoon die zowel in zon als halfschaduw kan staan. Mooi in de herfstborder! Bloeit tot in oktober. Anemoon is een drachtplant voor bijen code 3 volgens drachtplanten.nl. Solitaire bijen zou je minder vinden op deze plant.
Vaste plant: Kleur: wit; Bloei: 8-10; Hoogte: 50-120 cm; Standplaats: halfschaduw, zon; Bodem: niet droog, humusrijk; Eetbaar: nee, giftig; Insecten: ja, matig drachtcode 3; Snijbloem: ja. Winterhard:
matig.
Verbena bonariensis, IJzerhard

Oorspronkelijk uit Zuid-Amerika waar deze plant langs de oevers groeit. De naam ijzerhard komt van de vierkante stengel die moeilijk af te snijden is. Ijzerhard is kortlevend maar zaait zich zo vrolijk uit dat u hem nooit meer zult missen in uw tuin en dat is maar goed ook. De ijle hoogopgaande stengels met hun paarse bloemetjes in bijna militaire formatie zijn prachtig in een grote groep met bijvoorbeeld venkel op de achtergrond. Waarmee je eindeloos kunt combineren. Kortlevende vaste plant: Kleur: paarsblauw; Bloei: 7-10; Hoogte: 80-120 cm; Standplaats: zon;
Bodem: vochtig, humeus; Eetbaar: nee; Insecten: hommels, vlinders, drachtcode 3; Snijbloem: ja. Winterhard: ja, let we op teveel vocht in combinatie met vorst.
Helenium autumnale, Zonnekruid

Wilde plant uit Noord-Amerika met felgele bloemen met een bolstaand hart, heel grappig. Bloeit tot diep in de herfst. Wel regelmatig scheuren en oude bloemen weghalen. Op de site van Drachtplanten.nl staat vermeld dat de behangersbij vliegt op deze plant.
Vaste plant; Kleur: geel; Bloei; 7-10; Hoogte: 100 cm; Standplaats: zon; Bodem: vochtig; Eetbaar: nee; Insecten: vlinders, bijen drachtcode 3-5; Snijbloem: ja; Winterhard: ja.
Solidago canadensis, Canadese guldenroede

Deze plant bloeit tot ver in het najaar en is daarom een goede drachtplant voor bijen en vlinders voor die periode. Drachtcode 3-5. Ook wilde solitaire bijen vliegen op de guldenroede.
Vaste plant; Kleur: geel; Bloei: 8-10; Hoogte: 80-180 cm; Standplaats: zon; Bodem: vochtig, matig. voedselrijk; Eetbaar: nee; Insecten: bijen, vlinders; Snijbloem: nee; Winterhard: ja.
jun 27, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Jaarfeesten, Tuin
Op Mens en Tuin vieren we Sint Jan, het jaarfeest dat het midden van de zomer viert op 24 juni. Onze tuin staat op dit moment in volle bloei. Het gele Sint Janskruid bloeit tussen de blauwe beemdooievaarsbek en de zachtroze tuingeranium. De puntwederik kleurt de tuin eigeel. De grassen zijn prachtig roze, rood en bruin.
Tussen alle bloemen vliegen en zoemen honingbijen, solitaire bijen en vliegen. Koolwitjes en atalanta’s dartelen langs de bloemen en hoger fladderen de boomblauwtjes. Als ieder jaar kruist een gehakkelde aurelia mijn pad als ik langs de rozentuin loop. Hij was op weg naar de duizendknoop waar talloze bijen en vlinders zich tegoed doen aan de bloemen die zich net aan het openen zijn. Nu is het nog rustig, later in de zomer kun je het gezoem op een afstand horen.
We hebben al weer heel wat aardbeien en aalbessen geoogst en wachten nu op de zwarte bessen en de kruisbessen. De eerste courgettes zijn al te zien. Het leeuwendeel van de opkweek zit er nu op. De komende twee maanden staan vooral in het teken van verzorgen en beheersen. De planten moeten voldoende water krijgen, ongewenste kruiden halen we weg en de eerste zaden kunnen al geoogst worden. We plukken de bloemen van het Sint Janskruid om olie van te maken. Prachtig om te zien hoe die gele bloemen de olie bloedrood kleuren van alle opgevangen zonlicht.
Dit genieten van de natuur die zich in haar volle pracht laat zien is toch wel de essentie van de Sint Janstijd. Dit is de tijd waarin de aarde zich, aan onze kant van de aardbol, helemaal ontvouwt. Helemaal is uitgeademd. Zoals ze in de kersttijd zich juist helemaal in zichzelf terug heeft getrokken, zo is deze tijd juist het uiterst tegenovergestelde daarvan. Waar we in de adventstijd in zachte blijde verwachting kunnen zijn, binnen bij de kachel, vol innerlijke hoop. Zo staat Sint Jan juist in het teken van het jubelen en het dansen, het spelen en het rennen. Buiten willen we zijn en we heffen onze armen in de lucht. Wij zijn ook naar buiten gegaan, naar het bos. We hebben trommels meegenomen en wie wilde ging trommelen of later liedjes zingen bij het vuur. Het is dan ook leuk om te gaan dansen, bijvoorbeeld met zijn allen De Zevensprong te doen. En zoals we ons in de kersttijd vooral richten op onze innerlijke kracht, binnen in onszelf. Zo kunnen we in de zomer, terwijl we genieten van het buiten zijn op het strand, in het bos of in de eigen tuin, ons eigen, benauwende ik even vergeten en ervaren dat we verbonden zijn met de natuur, misschien zelfs ervaren dat de natuur bezield is. (Geschreven door Annette Versteege.)
Mijke Floor van Waesberge van onze locatie Mens en Tuin in het Park heeft over de betekenis van Sint Jan een prachtig stuk geschreven dat we jullie niet willen onthouden:
Zondag 24 juni was het Sint Jan. Johannes de Doper was de mens van de zomerzonnewende. Deze hele week staan we op de tuin stil bij Sint Jan. Van onze locatie in Moerwijk kregen we een prachtig boeket met onder andere Sint Jansbloemen, die nu geel bloeien. Iedereen nam iets lekkers te eten mee voor de lunch en we spraken over ieders favoriete seizoen, één van de ritmes binnen een jaar.
We vieren de jaarfeesten om vorm te geven aan het jaarritme. Ritme vinden we onder andere terug in onze ademhaling, dag en nacht, de dagen van de week en de maanden. Als je de aarde ziet als een levend wezen dan heeft de aarde ook levensritmen. Zo houden de jaargetijden verband met het in- en uitademen van de aarde. Met Sint Jan eindigt de uitademing van de aarde, die met kerst werd ingezet en begint de inademing, die met kerst weer eindigt. In de winter is de aarde bij zichzelf en helemaal wakker. Ze slaapt in wanneer de lente overgaat in de zomer. Wanneer wij zelf slapen is ons lichaam als een tuin waarin het leven fris groeit en bloeit, zodat wij de volgende morgen weer hersteld zijn van de afbraakprocessen die zich overdag afspelen. Zo wordt in de zomer de aarde vernieuwd, nadat ze in de kosmos nieuwe vurige kracht heeft opgedaan.
Met de zomerzonnewende bereikt de natuur haar hoogtepunt. Je zou kunnen zeggen dat de aarde buiten zichzelf raakt en één is met de kosmos. In voor-Christelijke tijden dansten mensen om het vuur en raakten in een zonne-extase. Johannes de Doper kwam als mens overeen met die zomerse extase. Sint Jan is het feest van de zon die weer langzaam daalt, het is het feest van het licht dat langzaam weer afneemt. De klimmende zon doet groeien, geeft bloesem en de dalende zon doet rijpen en geeft vrucht. De zon is drager en schenker van leven en het oerfenomeen van ritme. Het menselijk leven komt overeen met dat van de jaarcyclus, waarbij de zomerzonnewende staat voor het midden van ons leven om erna tot rijping te komen.
jun 27, 2018 | Fotoverslag, Nieuws
Op 9 juni 2018 stonden we met kraam op het festival van Fonds 1818, ter ere van het 200 jarig jubileum. Samen met andere Haagse organisaties die Fonds 1818 steunt hebben we een fantastische dag gehad. Iedereen die langs is geweest, dankjewel! En ook grote dank naar Fonds 1818 voor de bijdrage aan onze biodynamische zorgtuinen. We bieden graag duurzame dagbesteding aan degenen die dat nodig hebben. Meehelpen kan; doe een donatie.
mei 31, 2018 | Mens en Tuin in het park
Onder grote belangstelling en onder toeziend oog van minister Bruno Bruins van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is Greens, het restaurant met (zorg)moestuin onder begeleiding van Mens en Tuin in het Haagse Westbroekpark, op 30 mei officieel geopend door burgemeester Pauline Krikke van Gemeente Den Haag.
De burgemeester oogstte symbolisch de eerste krop sla en overhandigde deze aan het restaurant. Komen jullie snel kijken (en proeven) in onze tuin met prachtig restaurant in Westbroekpark?
Het restaurant en de bijbehorende terrassen zijn vanaf 31 mei dagelijks open van 08.00 tot 20.00 uur.
Bekijk de nieuwsberichten:
Greens in the Park feestelijk geopend in het Westbroekpark
Greens in het Scheveningse Westbroekpark officieel geopend
Biologisch restaurant Greens opent deuren in Westbroekpark Den Haag
https://indebuurt.nl/denhaag/nieuws/nieuw-in-denhaag/gaaf-dit-nieuwe-restaurant-haalt-de-groente-uit-de-eigen-moestuin~50206/
https://www.deposthoorn.nl/nieuws/algemeen/440912/greens-officieel-geopend
https://www.missethoreca.nl/restaurant/nieuws/2018/05/restaurant-en-zorgmoestuin-greens-geopend-in-den-haag-101305401
mei 16, 2018 | Biodynamisch tuinieren, Investeren, Mens en Tuin in het park, Nieuws, Tuin
In het Haagse Westbroekpark opent binnenkort Mens en Tuin in het Park en Greens in the Park. Om de Tuinen van Greens nog leuker en mooier te maken starten we een crowdfunding campagne voor de aanschaf van tuingereedschap, tuinbanken en fruitbomen. Help je mee de laatste stap te zetten in ons project?
Op het voormalige minigolfterrein in het Westbroekpark exploiteert Stichting Tuinen van Greens in samenwerking met Stichting Mens en Tuin in het Park een biodynamische zorgtuin. Hier kunnen mensen terecht die ondersteuning nodig hebben bij een zinvolle dagbesteding.
We hebben nu budget voor een functionele tuin. Maar we willen van de tuin ook een gastvrije ontmoetingsplek maken. Ook hebben we extra gereedschap en materialen nodig om de tuin goed te onderhouden.
Als donateur en sponsor word je vriend van Greens, speciaal voor jou gaan we leuke evenementen en workshops organiseren!
Lees er alles over en kijk hoe je de tuin kan steunen >>

