Belevenis uit de tuin
Ondanks de kou van de laatste weken is het voorjaar alweer in volle gang. Om ons heen kun je de oprijzende kracht van de natuur herkennen aan de zwellende knoppen, de kiemende planten en natuurlijk aan de vogels die druk in de weer zijn. De echte groene pracht van de lente komt nog, maar het is duidelijk dat de dagen lengen en de zon krachtiger wordt.
Op Mens en Tuin zijn we druk bezig om de aarde te bevrijden van haar winterdeken. Alle dode bladeren, stengels en takken die haar bedekten in de winter worden weggehaald. Daaronder vind je een rijke, losse aarde vol met organische stof waar de bodemdiertjes zich aan tegoed kunnen doen. Hoewel het meeste bodemleven zich nu nog schuilhoudt wat dieper in de bodem. Buiten is het nog koud en nat. Pas als de zon de bovenste laag van de bodem heeft kunnen verwarmen laten zij zich zien.
Voorzichtig maken we de bovenste laag een beetje los zodat de warmte goed door kan dringen in de aarde en zij gaandeweg steeds wakkerder wordt. Om dit proces te helpen werken we geprepareerde compost door de bovenste teeltlaag. Compost van tuinafval en mest die een jaar de tijd heeft gehad om te verteren. De composthoop heeft een eigen functie in de tuin. In de biodynamische visie is een goed opgezette composthoop een afgesloten geheel waarbinnen allerlei verteringsprocessen plaatsvinden. Bijna als een orgaan in een lichaam. Het lichaam is dan het landbouwbedrijf of, in ons geval, de tuin. We voegen compostpreparaten toe die ervoor zorgen dat de vertering binnen de composthoop goed verloopt en dat zo weinig mogelijk voedingsstoffen verloren gaan. Tuinafval wordt daarmee vitale humusrijke aarde waar gezonde planten in kunnen groeien.
Behalve met de compost bereiden we de aarde op nog een manier voor op het komende seizoen. In het vroege voorjaar is het nog koud en nat. Overal zie je vooral aardekleuren, de waterige en minerale kant van de aarde. Maar nu wordt langzaam de wereld om ons heen groener, je zou kunnen zeggen, meer plantaardig. In een forse krachtinspanning breken kiemplantjes door het aardedek. Dit proces van oprijzende planten kunnen we ondersteunen met het koemestpreparaat. Eén van de mysteries van de biodynamische landbouw. Het koemestpreparaat bestaat uit koemest dat een winter lang in de bodem begraven heeft gelegen.
Mest is plantaardige voeding, door de koe gegeten, herkauwd en verteerd in haar vele magen. U kent vast wel het beeld van een koe die tevreden in de wei ligt te herkauwen als ze voldoende gras (en liefst ook kruiden) heeft gegeten, haar blik naar binnen gericht. Ze proeft wat ze gegeten heeft en slikt het weer door voor verdere vertering. Wat ze vervolgens uitpoept is verteerde, gevitaliseerde mest. Planten doortrokken met, noem het maar, koe-kwaliteit. Deze mest doen we in het najaar in een koehoorn en begraven we in de aarde. En zoals de koe haar gras ligt de herkauwen en als het ware ‘proeft’, zo verteert de mest in de aarde nog verder, wordt als het ware ‘herkauwd’. In de hoorn ontstaat een (bacterie)preparaat dat is ontstaan uit verteringsprocessen waarin het dierlijke van de koe en het plantaardige van het gras samenkomen. Noem het maar probiotica voor de aarde. Door dit over de aarde te sproeien aan het begin van een teelt of in het voorjaar maakt van die aarde een goede ‘voedingsbodem’ voor planten om tot kieming te komen en te wortelen. Daarnaast maakt het de bodem meer levendig, het stimuleert het bodemleven wat weer leidt tot meer humusvorming. Zo komen in de bodem minerale aarde, planten en dieren samen.
Op Mens en Tuin is het sproeien van de preparaten een klein feestje waarin we onze aandacht richten op de hele tuin, ieder stukje wordt gezien, vol verwachting voor het nieuwe seizoen en alle pracht die gaat komen. Ook dat is belangrijk. Om tijdens het harde werken en de vele dingen die ons bezighouden even stil te staan bij de tuin als geheel en de processen die zich daar afspelen. De verbondenheid te voelen met elkaar en met de tuin.
Door Annette Versteege
